DZIAŁANIA ZMIERZAJĄCE DO REDUKCJI ILOŚCI ODPADÓW KOMUNALNYCH ULEGAJĄCYCH BIODEGRADACJI, KIEROWANYCH NA SKŁADOWISKA ODPADÓW

Działania zmierzające do redukcji odpadów ulegających biodegradacji kierowanych na składowiska odpadów polegają głównie na:

Dwie pierwsze metody działania zostały opisane w poprzednich rozdziałach. Metody dostępne zagospodarowania odpadów ulegających biodegradacji opisano poniżej.

Zgodnie z KPGO i limitami określonymi w WPGO założono następujące cele, dotyczące maksymalnych ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, trafiających na składowiska:

Realizacja zadań w zakresie odzysku i unieszkodliwiania odpadów biodegradowalnych w pierwszym okresie, czyli w latach 2004 - 2007 polegać będzie przede wszystkim na:

Do roku 2012 kontynuowane będzie kompostowanie odpadów organicznych przez mieszkańców. Następować będzie rozbudowa istniejących instalacji oraz budowa nowych.

Wybór określonych metod i technologii dokonywany będzie przez inwestorów na poziomie gmin (związków gminnych).

Cel ogólny do roku 2014:

MINIMALIZACJA ILOŚCI WYTWARZANYCH ODPADÓW W SEKTORZE KOMUNALNYM ORAZ PROWADZENIE SYSTEMU ODZYSKU
I UNIESZKODLIWIANIA ZGODNEGO Z NORMAMI EUROPEJSKIMI

Ochrona środowiska przed odpadami powinna być traktowana jako priorytetowe zadanie, ponieważ odpady stanowią źródło zanieczyszczeń wszystkich elementów środowiska. Podany powyżej cel ekologiczny do 2014 roku jest zgodny z celem nadrzędnym polityki ekologicznej państwa w odniesieniu do gospodarki odpadami (zapobieganie powstawaniu odpadów, odzysk surowców i ponowne wykorzystanie odpadów, bezpieczne dla środowiska końcowe unieszkodliwianie odpadów niewykorzystanych).

Cele krótkookresowe na lata 2004 - 2007:

Cele na lata 2008 - 2014:

Dla osiągnięcia założonych celów, konieczne jest podjęcie następujących kierunków działań w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi:

Do działań mających za zadanie przyczynić się do ograniczenia wytwarzania odpadów w sektorze gospodarczym będą należały między innymi takie poczynania:

PRZYJĘTY SYSTEM GOSPODARKI ODPADAMI KOMUNALNYMI NA TERENIE na terenie związku komunalnego „BIEBRZA”

PRZYJĘTE ZAŁOŻENIA

Założenia Agendy 21, przepisy Unii Europejskiej jak również Ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o odpadach z późniejszymi zmianami oraz ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu porządku i czystości w gminach nakłada na gminy obowiązek prowadzenia racjonalnej gospodarki odpadami w oparciu o następujące główne zasady:

Funkcjonowanie gospodarki odpadami zgodnie z wymienionymi powyżej założeniami winno prowadzić do realizacji podstawowego celu, jakim jest ochrona środowiska, zagospodarowanie odpadów i minimalizacja ilości odpadów przeznaczonych do unieszkodliwienia a więc oszczędność miejsca przeznaczonego na składowisko odpadów.

Punktem wyjścia do realizacji tych zadań jest stworzenie racjonalnego i funkcjonalnego systemu gospodarki odpadami, szczególnie uwzględniającego selektywne ich zbieranie. Dobre zaprojektowanie systemu, a następnie jego właściwa realizacja daje największe szanse powodzenia. W wyniku jego wprowadzenia zostają wyodrębnione poszczególne frakcje odpadów z jednoczesnym wskazaniem metod dalszego postępowania z nimi. Jest to szczególnie ważne z uwagi na konieczność odrębnego postępowania z poszczególnymi frakcjami (odpady zmieszane, selektywnie zebrane surowce wtórne, odpady niebezpieczne, bioodpady itd.). Dopełnieniem systemu gromadzenia i wywozu jest zapewnienie odpowiedniej infrastruktury technicznej do realizacji programu. Przykładowy schemat modelu gospodarki odpadami przedstawiono na rys. 1.

R y s u n e k 1

Oprócz wybrania właściwego modelu musi być także zapewniona niezbędna do jego realizacji infrastruktura. Chodzi tu zarówno o niezbędną ilość odpowiednich pojemników do zbiórki odpadów, sprzęt do ich wywozu jak i o urządzenia do ich przetworzenia i zagospodarowania.

Przedstawiony powyżej model można uznać za wzorcowy i do takiego należy dążyć. W zależności od istniejących warunków, a w szczególności możliwości finansowych należy przyjąć realny harmonogram wprowadzania systemu zmierzający do osiągnięcia założonego celu.

System zbiórki odpadów komunalnych dla miast i gmin Dorzecza Biebrzy

Z uwagi na fakt, że zamknięciem całego cyklu odzysku surowców wtórnych jest ich utylizacja - czyli sprzedaż lub gospodarcze wykorzystanie zebranych surowców, pojęcia powyższe są charakterystyczne dla dziedziny przetwórstwa i produkcji przemysłowej. Infrastruktura zabezpieczająca redystrybucję musi posiadać zatem charakter zakładu produkcyjnego z wszystkimi konsekwencjami z tego wynikającymi:

W celu zapewnienia maksymalnego odzysku surowców wtórnych oraz gospodarczego wykorzystania odpadów przyjęto model selektywnej zbiórki odpadów komunalnych zgodnie z założeniami przedstawionymi w punkcie 5.1. jako najbardziej możliwy do wprowadzenia ze względów technicznych i ekonomicznych dla analizowanego terenu.

W ramach systemu zorganizowane będą niezależne podsystemy mające na celu zebranie i zagospodarowanie poszczególnych frakcji:

Odpady zmieszane w zabudowie jednorodzinnej gromadzone będą w oparciu o pojemniki 110 lub 120 litrowych. W zabudowie wielorodzinnej gromadzenie odpadów zmieszanych oparte będzie na sieci pojemników 1100 litrowych.

Selektywną zbiórkę surowców wtórnych:

w rejonach zabudowy wielorodzinnej proponuje się prowadzić metodą „u źródła” z podziałem na poszczególne ich rodzaje; Do gromadzenia odpadów stosowane będą pojemniki 360 i 1100 litrowe na surowce wtórne. Pojemniki na poszczególne rodzaje odpadów ustawione będą w bezpośrednim sąsiedztwie tworząc punkty gromadzenia odpadów.

W zabudowie jednorodzinnej w rejonach zwartych miast do zbiórki będą służyły worki foliowe dostępne dla poszczególnych posesji. Na terenach otwartych gmin odbiór surowców wtórnych odbywać się będzie w oparciu o sieć Wiejskich Punktów Gromadzenia Surowców Wtórnych.

Proponuje się także uzupełniający system selektywnej zbiórki surowców wtórnych na terenach miast oparty na rozstawieniu odpowiednich pojemników w najbardziej uczęszczanych punktach miasta (targowiska, centra handlowe, obiekty sportowe, szkoły)

Bioodpady

Odpady organiczne z gospodarstw domowych na terenie miast gromadzone będą w specjalnych pojemnikach typu kompostowego. W posesjach jednorodzinnych pojemniki zlokalizowane będą w punktach gromadzenia zlokalizowanych na ulicach w pobliżu kilku z nich;

Odpady zielone z posesji jednorodzinnych zbierane będą w workach papierowych lub z tworzywa naturalnego.

Odpady problemowe gromadzone będą w wyznaczonych Punktach Zbiórki Odpadów i na składowiskach odpadów komunalnych. Ponadto w określonych dniach dokonywana będzie zbiórka odpadów z gospodarstw domowych przy pomocy przystosowanego do tego celu środka transportu.

Odpady wielkogabarytowe odbierane będą w Punktach Zbiórki Odpadów, bezpośrednio w Zakładzie Utylizacji Odpadów w Stacji Przerobu Odpadów Wielkogabarytowych (SPOW) oraz w ramach okresowej zbiórki. Dostarczone do SPOW odpady demontowane będą na mniejsze elementy stanowiące surowiec wtórny, odpad przeznaczony do zagospodarowania lub zdeponowania na składowisku.

Niezbędnym elementem systemu gospodarki odpadami jest sprawnie funkcjonujący system ich odbioru. Działanie aktualnie na tym polu kilku firm daje mieszkańcom możliwość wyboru partnera do współpracy. Z drugiej zaś strony powoduje zwiększenie kosztów funkcjonowania każdej z firm (serwis, zarządzanie, itd.).

W przypadku wprowadzenia rozwiązań zgodnie z niniejszym opracowaniem konieczny będzie zakup niezbędnej ilości pojemników. Konieczne będzie jasne określenie zadań wypełnianych przez poszczególne firmy lub stworzenie jednaj firmy odpowiedzialnej za realizację zadań wynikających z niniejszego opracowania. Istnieje niebezpieczeństwo odstępstw od przyjętego modelu dla poprawy kondycji finansowej firm (np. rezygnacja z selektywnej zbiórki odpadów w celu zwiększenia ilości odpadów zmieszanych, większe ilości odpadów, za które można pobierać opłaty lub poszukiwanie tanich składowisk poza obsługiwanym terenem).

W celu zapewnienia sprawnego funkcjonowania systemu gromadzenia i odbioru odpadów na terenie miast i gmin można:

Szczegółowy opis funkcjonowania systemu zawarty zostanie w następnych rozdziałach opracowania.

Założenia systemu zbiórki odpadów komunalnych

Na terenie miast i gmin istnieje zorganizowany system gromadzenia i odbioru odpadów komunalnych oparty na sieci pojemników i kontenerów zamkniętych oraz worków foliowych. Zgodnie z proponowanym schematem modelu obecny system tylko częściowo spełnia przyjęte kryteria. Proponuje się stopniową przebudowę systemu gromadzenia i zbiórki odpadów komunalnych opartego na sieci punktów gromadzenia odpadów.

Zasięg usług wywozowych powinien objąć wszystkich mieszkańców miasta, a zwłaszcza tych, którzy dotychczas nie byli objęci systemem.

Założenia przebudowy systemu:

WPGO wyposażone będą w pojemniki 1100 litrowe lub kontenery o pojemności 7 m³;

1 pojemnik 1100 litrowy przypadać będzie na 50 mieszkańców, zaś 1 kontener na 250 mieszkańców.

Parametry systemu gospodarowania odpadami w gminach wiejskich

Podstawowym celem organizowania WPGO jest wyeliminowanie dzikich wysypisk i przypadkowych miejsc wyrzucania odpadów. Punkty te mogą również stanowić miejsce przeładunku odpadów. Poniżej sformułowano podstawowe zalecenia dotyczące organizacji WPGO:

Ogólne zasady lokalizacji WPGO

Wybierając miejsce lokalizacji WPGO należy przestrzegać zasady, aby w każdym osiedlu wiejskim był zlokalizowany przynajmniej jeden WPGO, przy czym decydujące znaczenie ma dogodne usytuowanie i odległość od gospodarstw domowych.

Maksymalna teoretyczna odległość dowozu odpadów do WPGO winna wynosić 1,0 - 1,5 km, jednak w praktyce należy dążyć do jej zmniejszenia, gdyż bliskość miejsc dzikiego wysypywania odpadów stanowi alternatywę WPGO - o ile takie miejsca znajdują się bliżej niż WPGO.

Założenia funkcjonalne wiejskiego systemu gospodarki odpadami

Podstawowym założeniem jest oparcie systemu gospodarki odpadami na terenach wiejskich na sieci pojemników 1100 litrowych.

W istocie propozycja ta ogranicza zakres WPGO do funkcji punktu, w którym zlokalizowane jest stanowisko pojemnika. Wymogiem jest taka lokalizacja, która umożliwia łatwy dostęp do pojemnika zarówno ze strony dostawcy odpadów, jak też dla pojazdu do jego opróżnienia.

W związku z powyższym WP branie odpadów z terenu całej gminyrazy.dpadów oraz wskaźnik nagromadzenia odpadów pojemnik 1100 litrowy zapełniać się będzie wGO winien znajdować się przy najczęściej uczęszczanej przez mieszkańców wsi drodze publicznej, na płaskiej powierzchni, najlepiej utwardzonej umożliwiającej przetaczanie pojemników. Korzystnie jest ustawić pojemnik w pobliżu uczęszczanych obiektów, gdyż zwiększa to szanse na dowiezienie odpadów do pojemnika. W następnym etapie można będzie rozszerzyć funkcje WPGO przez dostawienie pojemników do zbiórki surowców wtórnych.

Przydatne w proponowanym systemie są pojemniki 1100 litrowe z zamykaną pokrywą, gdyż odpady gromadzone w nich muszą być odcięte od warunków atmosferycznych. Powoduje to ograniczenie wielkości odpadów, które mogą być gromadzone w pojemniku. Nie jest możliwe na przykład wrzucanie do pojemnika starych mebli, czy też większego sprzętu gospodarstwa domowego (kuchenki, lodówki, itp.), czyli tzw. odpadów wielkogabarytowych. W związku z tym odbiór odpadów wielkogabarytowych powinien odbywać się na zasadzie odrębnej, okresowej zbiórki.

Na terenie gmin zbiórka odpadów komunalnych odbywa się poprzez sieć kontenerów o pojemności 7 m³. Oparcie systemu na kontenerach ma wiele wad, stąd zaleca się ich wymianę na pojemniki 1100 litrowe. Wymiana winna odbywać się stopniowo, tzn. dokonywana ona będzie w momencie fizycznej likwidacji kontenera (np. zniszczenie spowodowane korozją).

Opis funkcjonowania systemu

Docelowo w każdej wsi powinien znajdować się przynajmniej jeden WPGO. W zależności od ilości osób zamieszkujących rejon obsługiwany przez WPGO należy wstępnie ustalić częstotliwość opróżniania pojemników. W zasadzie ilość osób w zabudowie jednorodzinnej przypadająca na jeden pojemnik nie powinna przekraczać 50 (przy zachowaniu pozostałych warunków lokalizacji), jednak zagęszczenie sieci pojemników wiąże się z określonymi kosztami, których poniesienie w początkowej fazie wprowadzenia systemu nie jest konieczne.

System ten jest pierwszym krokiem do wprowadzenia efektywnego systemu gospodarki odpadami opartego na bezpośrednim odbiorze odpadów z każdego gospodarstwa przy użyciu pojemników 110 litrowych. Wprowadzenie systemu bezpośredniego odbioru wymaga jednak poniesienia znacznych kosztów, które na etapie budowy systemu odbioru odpadów mogą przekraczać możliwości finansowe gminy w tym zakresie.

Lokalizacja WPGO winna być poprzedzona analizą miejsc, wobec czego decyzje w tej sprawie winny podejmować firmy zajmujące się zbiórką i transportem odpadów lub władze gminy przy współudziale mieszkańców.

W dalszej części opracowania określono nakłady inwestycyjne potrzebne do zorganizowania wiejskiego systemu gospodarki odpadami.

Zbiórka odpadów komunalnych w mieście i gminie Dąbrowa Białostocka

Gromadzenie i wywóz odpadów w zabudowie zwartej na terenie miasta

Z analizy struktury zabudowy wynika, że na terenie osiedli mieszkaniowych wielorodzinnych wyposażonych w sieć grzewczą (TYP 1) winno być ustawionych docelowo 20 pojemników 1100-litrowych na odpady zmieszane w 10 punktach zbiórki odpadów (po 2 pojemniki w jednym punkcie).

W zabudowie wielorodzinnej bez sieci grzewczej (TYP 2) konieczne jest natomiast ustawienie 28 pojemników do gromadzenia odpadów zmieszanych. Punkty zbiórki odpadów w tego rodzaju zabudowie mogą składać się z jednego lub kilku pojemników, o czym decyduje ilość mieszkańców posesji oraz możliwość ich ustawienia.

Pełne zaspokojenie potrzeb wywozowych w zakresie obsługi obszarów zabudowy zwartej wymagać będzie ustawienia 48 pojemników 1100-litrowych.

Aktualnie na terenie miasta eksploatowanych jest 60 pojemników 1100 litrowych, stąd nie zachodzi konieczność dodatkowego zakupu pojemników na odpady zmieszane.

Proponowane pojemniki są przystosowane do współpracy ze wszystkimi niemal typami śmieciarek nowszej generacji. Firma PGKiM z Dąbrowy Białostockiej dysponuje dwoma śmieciarkami bezpylnymi przystosowanymi do obsługi tego rodzaju pojemników.

Proponowane ustawienie pojemników na odpady zmieszane pozwoli na ich zapełnienie w ciągu:

Opróżnienie wszystkich pojemników zlokalizowanych na terenie miasta Dąbrowa Białostocka wiąże się z wykonaniem określonej ilości kursów śmieciarki.

Do analizy przyjęto pozostającą w dyspozycji firmy PGKiM śmieciarkę bezpylną o pojemności 10 m³.

Śmieciarka może jednorazowo odebrać odpady z około 30 pojemników 1100 litrowych. Wynika stąd, że aby opróżnić przewidywaną ilość pojemników (20 szt.) konieczne jest wykonanie około 69 kursów śmieciarki w ciągu roku w zabudowie z ogrzewaniem zdalaczynnym TYP 1 (20 pojemników x 104 opróżnienia w roku: 30).

Opróżnienie pojemników w zabudowie zwartej z ogrzewaniem miejscowym wiązać się będzie z wykonaniem 49 kursów śmieciarki w ciągu roku (28 pojemników x 52 opróżnienia w ciągu roku: 30).

Łącznie dla zebrania wszystkich odpadów zmieszanych z rejonów zabudowy wielorodzinnej z terenu miasta śmieciarka o pojemności 10 m³ będzie musiała wykonać 118 kursów w ciągu roku. Przy zakładanym wykonaniu 3 kursów dziennie obsługa pojemników zlokalizowanych na terenach zabudowy zwartej zajmie ok. 39 dni w ciągu roku.

Gromadzenie i zbiórka odpadów w zabudowie jednorodzinnej na terenie miasta

Z przeprowadzonej analizy wynika, że do zaspokojenia potrzeb wywozowych odpadów zmieszanych z terenów zabudowy jednorodzinnej konieczne jest ustawienie 803 pojemników 110 lub 120 litrowych. Aktualnie na terenie miasta rozstawionych jest 150 takich pojemników, stąd zachodzić będzie konieczność dokupienia 653 pojemników. Koszt ich zakupu (w/g cen z września 2000 r.) wyniesie:

653 x 66,50 zł. = 43 424,50 zł.

Zapełnienie pojemnika w posesji jednorodzinnej następować będzie w ciągu 14 dni. Można zatem przyjąć, że opróżnianie pojemników musi mieć miejsce jeden raz na dwa tygodnie.

Przyjmując do obliczeń parametry śmieciarki o pojemności 10 m³ wynika, że śmieciarka może jednorazowo przyjąć odpady z ok. 300 pojemników 110-litrowych. Obsługa wszystkich tych pojemników z terenu miasta wymagać będzie wykonania ok. 70 kursów śmieciarki w ciągu roku (803 pojemników x 26 opróżnień w ciągu roku: 300). Zbiórka odpadów z terenu zabudowy jednorodzinnej miasta pozwala na wykonanie ok. 2 kursów śmieciarki w ciągu dnia, w związku z czym opróżnienie wszystkich pojemników trwać będzie ok. 35 dni.

Rejony zabudowy jednorodzinnej obsługiwane są przez firmę PGKiM. Posiadany przez tę firmę sprzęt transportowy zaspokoi potrzeby w tym zakresie.

Na terenie miasta eksploatowanych jest 30 kontenerów o pojemności 7 m³. Budowa systemu według powyższych propozycji sprawia, że eksploatowane kontenery nie są przydatne na terenie miasta i mogą być przesunięte na teren gminy. Z drugiej zaś strony kontenery mogą być wykorzystywane do gromadzenia odpadów komunalnych na terenie miasta przez okres budowy systemu opartego na pojemnikach 110 i 1100 litrowych.

Gromadzenie i zbiórka odpadów w gminie Dąbrowa Białostocka

Na obszarze gminy Dąbrowa Białostocka wyróżnić można rejony zabudowy zwartej oraz rejony zabudowy jednorodzinnej o charakterze zagrodowym. Funkcjonuje tu system odbioru i wywozu odpadów komunalnych oparty na pojemnikach 110 i 1100 litrowych oraz kontenerach o pojemności 7 m³. Przebudowa tego systemu polegać będzie na jego zmianie poprzez:

WARIANT A:

WARIANT B:

Biorąc pod uwagę powyższe propozycje system zbiórki odpadów komunalnych na terenie gminy przedstawiać się będzie następująco:

WARIANT A:

Zgodnie z uzyskanymi danymi na terenie gminy należy zorganizować ok. 145 WPGO (2 w rejonach zabudowy zwartej i 143 na terenach otwartych gminy) wyposażonych w pojedyncze pojemniki 1100 litrowe. Na terenie gminy eksploatowanych jest ok. 15 pojemników 1100 litrowych, wobec czego zaspokojenie potrzeb systemy wymagać będzie zakupu dodatkowych 130 pojemników tego typu. Koszt ich zakupu wyniesie ok. 110 500,00 zł. (130 x 850,00 zł.).

Tak rozstawione pojemniki zapełniać się będą w ciągu:

Obsługa wszystkich WPGO na terenie gminy wiązać się będzie z koniecznością wykonania ok. 89 kursów śmieciarki w ciągu roku (2 x 40 : 30) + (143 x 18 : 30) przyjmując do analizy będącą w dyspozycji PGKiM śmieciarkę o pojemności 10 m³). Uwzględniając rozproszenie WPGO na terenie gminy w ciągu dnia śmieciarka będzie mogła wykonać 1 kurs, wobec czego obsługa całego systemu obciąży śmieciarkę przez 89 dni.

Aktualnie na terenie gminy eksploatowane są 32 kontenery o pojemności 7 m³. Przyjmując wariantowe wyposażenie WPGO w tego typu kontenery na terenie gminy winno być utworzonych ok. 29 WPGO. Nadwyżka ilości funkcjonujących kontenerów oraz ewentualne zwiększenie tej ilości przeniesionymi kontenerami z terenu miasta Dąbrowa Białostocka pozwoli na zwiększenie ilości WPGO a tym samym na zmniejszenie odległości miejsc zamieszkania od WPGO.

W przypadku organizacji 29 WPGO kontener zapełniać się będzie co 1 miesiąc. Z powyższego wynika, że opróżnienie wszystkich kontenerów wymagać będzie wykonania 348 kursów samochodu samowyładowczego.

Zastosowanie kontenerów zamkniętych do zbiórki odpadów komunalnych wiąże się jednak z pewnymi trudnościami. Zaliczyć do nich należy przede wszystkim dość długi okres przetrzymywania w nich odpadów. Powoduje to zagniwanie frakcji organicznej i makulatury zawartej w odpadach co powoduje powstawanie odorów. Taki system nie odpowiada też zaleceniom zawartym w „Wytycznych w sprawie organizacji planowego wywozu nieczystości stałych z nieruchomości” (Dz. Urz. Ministra Gospodarki Komunalnej Nr 1/61, poz. 6). Zawarte w powyższych Wytycznych zalecenia wskazują na konieczność opróżniania pojemników z odpadami stałymi:

WARIANT B:

Biorąc pod uwagę ilość ludności oraz charakter mieszkalnictwa na obszarze gminy dla zorganizowania systemu konieczne jest ustawienie 2 pojemników 1100 litrowych w rejonach zabudowy zwartej oraz 1796 pojemników 110 litrowych w rejonach otwartych gminy. Aktualnie na terenie gminy rozstawionych jest 30 pojemników 110 litrowych oraz 15 pojemników 1100 litrowych.

Biorąc pod uwagę powyższe wyliczenia nie zachodzi konieczność zakupu pojemników 1100 litrowych. Konieczny jednak jest zakup 1766 pojemników 110 litrowych. Koszt zakupu brakującej ilości pojemników wyniesie ok. 117 439,00 zł. (1776 x 66,50 zł.).

W proponowanym systemie pojemniki 1100 litrowe zapełniać się będą co 9 dni, zaś pojemniki 110 litrowe co 24 dni. Obsługa całego systemu wiązać się zatem będzie z koniecznością wykonania ok. 94 kursów śmieciarki w ciągu roku [(2 x 40 : 30) + (1796 x 15 : 3000)]. W proponowanym systemie śmieciarka będzie mogła wykonać 1 kurs w ciągu dnia, w związku z czym obsługa systemu trwać będzie 93 dni w ciągu roku.

Łącznie obsługa systemu zbiórki odpadów komunalnych na terenie miasta i gminy Dąbrowa Białostocka w proponowanych wersjach zajmie ok. 74 dni w mieście i 87 lub 94 dni na terenie gminy przy użyciu śmieciarki o pojemności 10 m³. Biorąc pod uwagę powyższe wyliczenia stwierdzić należy, że eksploatowany przez PGKiM w Dąbrowie Białostockiej sprzęt zaspokoi potrzeby w zakresie zbiórki odpadów komunalnych z terenu miasta i gminy.

Zbiórka odpadów komunalnych w mieście i gminie Goniądz

Gromadzenie i zbiórka odpadów komunalnych w rejonach zabudowy zwartej miasta Goniądz

W rejonach zabudowy zwartej (wielorodzinnej) na terenie miasta Goniądz zamieszkuje łącznie 672 osób, z czego 568 osób w rejonach zabudowy TYP 1 i 104 osoby w rejonach zabudowy TYP 2.

Przyjmując za podstawę założenia systemu zbiórki odpadów komunalnych przyjąć należy, że do zbiórki odpadów komunalnych w rejonach zabudowy TYP 1 konieczne będzie ustawienie 12 pojemników 1100 litrowych w 6 punktach gromadzenia odpadów (po 2 pojemniki). W rejonach zabudowy TYP 2 konieczne będzie ustawienie 3 pojemników tego typu. Łącznie więc w rejonach zabudowy wielorodzinnej konieczne będzie ustawienie 15 pojemników 1100 litrowych.

Na terenie miasta eksploatowane są pojemniki 1500 litrowe, których jest łącznie 26 sztuk. Brak jest natomiast pojemników 1100 litrowych. Z uwagi na nieznaczne różnice w pojemności pojemników istnieje możliwość dalszej eksploatacji pojemników 1500 litrowych na zasadach przyjętych dla zalecanych pojemników 1100 litrowych. Taki stan przejściowy istnieć może do momentu wymiany wszystkich koniecznych pojemników, co następować będzie sukcesywnie. Łączny koszt zakupu pojemników 1100 litrowych wyniesie 12 750,00 zł. (15 x 850,00 zł.).

Zakłada się, że zorganizowane punkty gromadzenia odpadów składać się będą z dwóch pojemników, w związku z czym w rejonach zabudowy TYP 1 zorganizowanych zostanie 6 punktów (6 x 2).

W rejonach zabudowy TYPU 2 pojemniki ustawione będą pojedynczo.

Rozstawione pojemniki 1100 litrowe zapełniać się będą:

Opróżnienie zapełnionych pojemników 1100 litrowych w rejonach zabudowy wielorodzinnej na terenie miasta Goniądz przy użyciu śmieciarki bezpylnej o pojemności 10 m³ wymagać będzie wykonania łącznie ok. 25 kursów wciągu roku [(12 x 52 : 30) + (3 x 36 : 30)]. W ciągu dnia śmieciarka może wykonać 2 kursy, wobec czego obsługa systemu zajmie 12,5 dnia w roku.

Gromadzenie z zbiórka odpadów komunalnych w rejonach zabudowy jednorodzinnej miasta Goniądz

Zgodnie z przyjętymi założeniami budowy systemu zbiórki odpadów komunalnych w rejonach zabudowy jednorodzinnej miasta Goniądza konieczne jest ustawienie 398 pojemników 110 litrowych. Aktualnie eksploatowanych jest 110 takich pojemników, wobec czego konieczny będzie zakup dodatkowej ilości 288 pojemników. Koszt ich zakupu szacuje się na 19 152,00 zł. (288 x 66,50 zł.).

Tak rozstawione pojemniki zapełniać się będą w ciągu 21 dni, czyi ich opróżnianie następować będzie jeden raz na 3 tygodnie, czyli 17 razy w ciągu roku. Opróżnienie wszystkich pojemników w rejonach zabudowy jednorodzinnej miasta Goniądza wymagać będzie wykonania 23 kursów śmieciarki w ciągu roku (398 x 17 :300).

Zakładając, że w omawianym systemie śmieciarka wykonać może 2 kursy w ciągu dnia, obsługa całego systemu zajmie łącznie ok. 11,5 dnia w ciągu roku.

Należy zwrócić uwagę na fakt, że opróżnianie pojemników następować będzie co trzy tygodnie. Taka częstotliwość opróżniania nie jest zgodna z „Wytycznymi w sprawie organizacji planowego wywozu nieczystości stałych z nieruchomości”. Ponadto w okresie letnim (poza sezonem grzewczym) notowany jest wzrost ilości odpadów, w związku z czym zapełnianie pojemników następować będzie znacznie szybciej.

Zbiórką odpadów na terenie miasta zajmuje się Zakład Usług Komunalnych w Goniądzu. Do obsługi systemu wykorzystuje on ciągnik z przyczepą, co nie gwarantuje sprawnego działania w zakresie zbiórki odpadów komunalnych. Konieczny jest zatem zakup śmieciarki bezpylnej z zagęszczaniem liniowym o pojemności min. 8,5 m³ (np. SK 1). Zakup śmieciarki winien gwarantować obsługę wszystkich proponowanych pojemników, co wiąże się z doborem odpowiedniego urządzenia wsypowego. Innym rozwiązaniem jest powierzenie obsługi systemu innej firmie komunalnej posiadającej niezbędny sprzęt.

Zbiórka odpadów komunalnych na terenie gminy Goniądz

Z uwagi na warunki zabudowy na terenie gminy Goniądz można rozważać dwa warianty tworzenia systemu:

Wariant A: System pojedynczych pojemników 1100 litrowych dla całego obszaru gminy (WPGO);

Wariant B: system pojemników 110 litrowych w zabudowie jednorodzinnej na terenie całej gminy

Wariant A: System pojedynczych pojemników 1100 litrowych dla całego obszaru gminy.

Zakłada się, że odbiór odpadów z terenu całej gminy odbywał się będzie poprzez system pojemników 1100 litrowych. Stanowiska pojemników dla obsługi terenów wsi spełniają funkcję sieci Wiejskich Punktów Gromadzenia Odpadów.

Przewiduje się, że częstotliwość opróżniania pojemników wynosić będzie 1 raz na miesiąc.

Uwzględniając ilość mieszkańców gminy Goniądz oraz zakładaną ilość osób na jeden pojemnik teren gminy należałoby wyposażyć w 75 pojemników 1100 litrowych, których koszt zakupu (w/g cen z września 2000 r.) wyniesie:

75 x 850,00 zł. = 63 750,00 zł.

Dla zapewnienia sprawnego wywozu odpadów gromadzonych w pojemnikach 1100 litrowych konieczne będzie 12 krotne ich opróżnienie. Analizowana śmieciarka o pojemności 10 m³ może za jednym kursem opróżnić ok. 30 pełnych pojemników 1100 litrowych. Opróżnienie wszystkich pojemników z terenu gminy przy określonej częstotliwości wymagać będzie wykonania ok. 30 kursów rocznie (75 x12 :30). Przy założeniu, że śmieciarka może wykonać jeden kurs w ciągu dnia zebranie wszystkich odpadów komunalnych zajmie ok. 30 dni w ciągu roku.

Wariant B: zakłada stworzenie systemu zbiórki odpadów komunalnych w oparciu o pojemniki 110 l. zlokalizowane we wszystkich gospodarstwach domowych na terenie gminy oraz systemu punktów gromadzenia odpadów w rejonach zabudowy zwartej opartych na pojemnikach 1100 litrowych.

Z danych Urzędu Miasta i Gminy wynika, że na terenie gminy Goniądz zamieszkuje ok. 979 rodzin w zabudowie jednorodzinnej oraz 225 osób w zabudowie zwartej. Zgodnie z założeniami tego wariantu na terenie gminy winny być ustawione 979 pojemników 110 litrowych (po 1 w każdej posesji) oraz 5 pojemników 1100 litrowych. Na terenie gminy nie funkcjonuje żaden zorganizowany system zbiórki odpadów. Stworzenie takiego systemu wymagałoby zakupu 979 pojemników 110 litrowych, których koszt wyniósłby:

979 x 66,50 zł. = 65 103,50 zł.

oraz zakupu 5 pojemników 1100 litrowych za sumę:

5 x 850,00 zł. = 4 250,00 zł.

W proponowanym systemie pojemnik 1100 litrowy zapełniać się będzie w ciągu 7 dni, zaś pojemnik 110 litrowy w ciągu 21 dni.

Opróżnianie pojemników z odpadami w tym systemie wymagałoby wykonania łącznie ok. 64 kursów śmieciarki w ciągu roku [(5 x 52 :30) + (979 x 17 : 300)]. Zakładając możliwość wykonania 1 kursu śmieciarki na dzień obsługa systemu na terenie gminy zajmie łącznie ok. 64 dni w roku.

Zbieranie odpadów systemem pojemników 110 litrowych odpowiada potrzebom budownictwa jednorodzinnego. Przy zwiększonej ilości wykonywanych kursów zwiększa się tu także czas wykonania jednego kursu oraz odległości przebyte przez śmieciarkę z uwagi na konieczność dotarcia do wszystkich posesji na terenie gminy.

Z uwagi na niewielkie różnice kosztów inwestycyjnych wprowadzenia omówionych powyżej wariantów systemu gromadzenia i transportu odpadów z terenu gminy proponuje się rozważenie możliwości wprowadzenia wariantu B jako bardziej odpowiadającego potrzebom społecznym.

Zbiórka odpadów komunalnych zmieszanych na terenie gminy Goniądz będzie miała zróżnicowany charakter:

w rejonach zabudowy wielorodzinnej oparta będzie na :

na terenach otwartych gminy:

Proponuje się ścisłe powiązanie systemu selektywnej zbiórki surowców wtórnych z systemem zbiórki odpadów zmieszanych.

W związku ze zmianą systemu i zastosowaniem pojemników na odpady zajdzie potrzeba zmiany sprzętu transportowego. Proponuje się powierzenie zadań z zakresu zbiórki odpadów firmie wywozowej posiadającej odpowiedni sprzęt lub dokonanie zakupu śmieciarki, np. SK-1. Należy zaznaczyć, że zakupiona śmieciarka nie będzie w pełni wykorzystana na potrzeby gminy.

Gromadzenie i zbiórka odpadów w gminie Jaświły

Na terenie gminy Jaświły wyróżniono dwa typy zabudowy - zabudowę wielorodzinną oraz zabudowę jednorodzinną. Z uwagi na warunki zabudowy na terenie gminy Jaświły należy rozważać dwa warianty tworzenia systemu:

Wariant A: System pojedynczych pojemników 1100 litrowych dla całego obszaru gminy (WPGO);

Wariant B: system pojemników 110 litrowych w zabudowie jednorodzinnej i pojemników 1100 litrowych w zabudowie zwartej na terenie całej gminy

Wariant A: System pojedynczych pojemników 1100 litrowych dla całego obszaru gminy.

Zakłada się, że odbiór odpadów z terenu całej gminy odbywał się będzie poprzez system pojemników 1100 litrowych stanowiących WPGO.

Przewiduje się, że częstotliwość opróżniania pojemników wynosić będzie 1 raz na miesiąc.

Uwzględniając ilość mieszkańców gminy Jaświły oraz zakładaną ilość osób na jeden pojemnik teren gminy należałoby wyposażyć w 125 pojemników 1100 litrowych, których koszt zakupu wyniesie:

125 x 850,00 zł. = 106 250,00 zł.

Aktualnie na terenie gminy organizowany jest system wywozu odpadów komunalnych, którego założenia nie są znane. Nie jest też znana ilość i typ eksploatowanych pojemników, w związku z czym analiza oparta jest na przesłankach dla rejonu bez zorganizowanego systemu gromadzenia i zbiórki odpadów komunalnych.

Dla zapewnienia sprawnego wywozu odpadów gromadzonych w pojemnikach 1100 litrowych konieczne będzie 12 krotne ich opróżnienie. Zbiórką odpadów z terenu gminy zajmuje się P.U.H. „MPO” z Białegostoku eksploatujące śmieciarki bezpylne o różnej pojemności. Do analizy przyjęto śmieciarkę o pojemności 16,5 m³. Analizowana śmieciarka o pojemności może za jednym kursem opróżnić ok. 60 pełnych pojemników 1100 litrowych. Opróżnienie wszystkich pojemników z terenu gminy przy określonej częstotliwości wymagać będzie wykonania ok. 25 kursów rocznie (125 x 12 : 60). Przy założeniu, że śmieciarka może wykonać jeden kurs w ciągu dnia zebranie wszystkich odpadów komunalnych zajmie ok. 25 dni w ciągu roku.

Wariant B: zakłada stworzenie systemu zbiórki odpadów komunalnych w oparciu o pojemniki 110 l. zlokalizowane we wszystkich gospodarstwach domowych na terenie gminy oraz systemu punktów gromadzenia odpadów w rejonach zabudowy zwartej opartych na pojemnikach 1100 litrowych.

Z danych Urzędu Miasta i Gminy wynika, że na terenie gminy Jaświły zamieszkują 144 osoby w zabudowie zwartej oraz ok. 1566 rodzin w zabudowie jednorodzinnej. Zgodnie z założeniami tego wariantu na terenie gminy winny być ustawione 1566 pojemników 110 litrowych (po 1 w każdej posesji) oraz 3 pojemniki 1100 litrowe. Na terenie gminy nie funkcjonuje żaden zorganizowany system zbiórki odpadów. Stworzenie takiego systemu wymagałoby zakupu 1566 pojemników 110 litrowych, których koszt wyniósłby:

1566 x 66,50 zł. = 104 139,00 zł.

oraz zakupu 3 pojemników 1100 litrowych za sumę:

3 x 850,00 zł. = 2 550,00 zł.

W proponowanym systemie pojemnik 1100 litrowy zapełniać się będzie w ciągu 9 dni, zaś pojemnik 110 litrowy w ciągu 21 dni.

Opróżnianie pojemników z odpadami w tym systemie wymagałoby wykonania łącznie ok. 55 kursów śmieciarki w ciągu roku [(3 x 41 : 60) + (1566 x 17 : 500)] przy założeniu korzystania ze śmieciarki o pojemności 16,5 m³ i jednorazowym opróżnieniu ok. 500 pojemników 110 litrowych]. Zakładając możliwość wykonania 1 kursu śmieciarki na dzień obsługa systemu na terenie gminy zajmie łącznie ok. 55 dni w roku.

Zbieranie odpadów systemem pojemników 110 litrowych odpowiada potrzebom budownictwa jednorodzinnego. Przy zwiększonej ilości wykonywanych kursów zwiększa się tu także czas wykonania jednego kursu oraz odległości przebyte przez śmieciarkę z uwagi na konieczność dotarcia do wszystkich posesji na terenie gminy.

Z uwagi na różnice kosztów inwestycyjnych wprowadzenia omówionych powyżej wariantów systemu gromadzenia i transportu odpadów z terenu gminy proponuje się rozważenie możliwości wprowadzenia wariantu A jako wariantu tańszego. Nie jest to jednak system odpowiadający potrzebom społecznym.

Proponuje się ścisłe powiązanie systemu selektywnej zbiórki surowców wtórnych z systemem zbiórki odpadów zmieszanych.

Gromadzenie i zbiórka odpadów w mieście i gminie Lipsk

Zakłada się, że system zbiórki odpadów na terenie miasta i gminy Lipsk oparty będzie na analogicznych zasadach jak w Dąbrowie Białostockiej. Przyjmując zatem założenia tego systemu należy:

Zbiórka odpadów w zabudowie zwartej na terenie miasta

Dla zaspokojenia potrzeb w zakresie gromadzenia odpadów rejony zabudowy wielorodzinnej należy wyposażyć w 30 pojemników 1100 litrowych na odpady zmieszane. PGO składać się będą z trzech pojemników na odpady zmieszane. Aktualnie na terenie miasta zlokalizowanych jest 13 kontenerów zamkniętych o pojemności 7 m³, wobec czego zachodzi potrzeba zakupu 17 pojemników za sumę 14 450,00 zł.

17 x 850,00 zł. = 14 450,00 zł.

W zabudowie wielorodzinnej pojemnik na odpady zmieszane zapełniać się będzie w ciągu 12 dni.

Do zbiórki odpadów wykorzystywany jest sprzęt firmy ASTWA z Białegostoku, wobec czego do analizy przyjęto parametry śmieciarki Mercedes o pojemności 15 m³ pozostającej w dyspozycji tej firmy.

Przyjmując za podstawę powyższe założenia zbiórka odpadów zmieszanych z rejonów zabudowy wielorodzinnej w mieście Lipsk wymagać będzie wykonania łącznie 20 kursów śmieciarki w ciągu roku (30 x 30 : 45). Przy zakładanym systemie śmieciarka może wykonać ok. 2 kursów dziennie, wobec czego zbiórka odpadów zmieszanych z rejonów zabudowy wielorodzinnej zajmie ok. 10 dni w roku.

Zbiórka odpadów w zabudowie jednorodzinnej na terenie miasta Lipsk

Do gromadzenia odpadów zmieszanych konieczne jest wyposażenie rejonów zabudowy jednorodzinnej w ok. 336 pojemników 110 litrowych na odpady zmieszane. Aktualnie na terenie miasta nie ma pojemników tego typu, w związku z czym zachodzi konieczność zakupu pełnej ilości pojemników nowych.

Koszt zakupu niezbędnej ilości pojemników 110 litrowych do zbiórki odpadów zmieszanych wyniesie ok.

336 x 66,50 zł. = 22 334,00 zł.

Pojemnik na odpady zmieszane opróżniany będzie raz na 2 tygodnie. Opróżnienie wszystkich pojemników wiązać się więc będzie z wykonaniem 20 kursów śmieciarki w ciągu roku (336 pojemników x 26 opróżnień : 450) . Przy dwóch kursach śmieciarki dziennie zbiórka odpadów zmieszanych w rejonach zabudowy jednorodzinnej trwać będzie 10 dni w roku.

Zbiórka odpadów komunalnych na terenie gminy Lipsk

Na terenie gminy Lipsk wyróżnione zostały wyłącznie rejony budownictwa jednorodzinnego. Charakter zabudowy wskazuje na możliwość organizacji systemu zbiórki odpadów rozpatrywanego w dwóch wariantach

WARIANT A:- zbiórka odpadów komunalnych oparta o system pojemników 1100 litrowych stanowiących sieć WPGO;

WARIANT B: - zbiórka odpadów komunalnych oparta o system pojemników 110 litrowych będących na wyposażeniu każdej posesji.

WARIANT A:

Do gromadzenia odpadów komunalnych w systemie WPGO konieczny będzie zakup 74 pojemników 1100 litrowych do rozstawienia na terenie gminy. Aktualnie nie ma tam żadnych pojemników do gromadzenia odpadów komunalnych z uwagi na brak zorganizowanego systemu zbiórki. Zachodzi zatem konieczność zakupu całej ilości pojemników, których koszt wyniesie ok.:

74 x 850,00 zł. = 62 900,00 zł.

Zgodnie z przyjętym wskaźnikiem nagromadzenia odpadów komunalnych w gminie Lipsk pojemnik 1100 litrowy zapełniać się będzie średnio co 21 dni, w związku z czym opróżniany będzie 17 razy w roku. Przyjmując powyższe oraz pojemność śmieciarki eksploatowanej przez firmę ASTWA (15 m³) za podstawę analizy zbiórka odpadów komunalnych z terenu gminy wymagać będzie wykonania 28 kursów śmieciarki w ciągu roku (74 pojemniki x 17 opróżnień : 450). Gęstość lokalizacji WPGO daje możliwość wykonania w ciągu dnia 1 kursu śmieciarki, w związku z czym obsługa całego systemu trwać będzie 28 dni w roku.

WARIANT B:

Zgodnie z uzyskanymi z Urzędu Miasta i Gminy danymi na terenie gminy zlokalizowanych jest 1167 gospodarstw domowych. Stworzenie systemu zbiórki odpadów w oparciu o pojemniki 110 litrowe będące na wyposażeniu każdego gospodarstwa wymaga zakupu 1167 pojemników. Koszt ich zakupu wyniesie ok.

1167 x 66,50 zł. = 77 605,50 zł.

Wyliczony wskaźnik nagromadzenia odpadów dla gminy Lipsk wskazuje, że średnio pojemnik 110 litrowy zapełniać się będzie w ciągu 30 dni. Opróżniany on będzie 12 razy w roku. Dla zebrania wszystkich odpadów komunalnych z terenu gminy śmieciarka firmy ASTWA będzie musiała wykonać 31 kursów w ciągu roku (1167 x 12: 450). W tak zorganizowanym systemie i przy uwzględnieniu znacznych odległości od punktów odbioru odpadów należy przypuszczać, że śmieciarka będzie mogła wykonać tylko 1 kurs w ciągu dnia, zatem obsługa całego systemu trwać będzie 31 dni w roku.

Uwzględniając różnicę kosztów związanych z wprowadzeniem systemu zbiórki odpadów oraz różnice ewentualnych kosztów eksploatacyjnych związanych z pokonywaniem tras przejazdu śmieciarki proponuje się budowę systemu zgodnie z wariantem A. Różnice w kosztach eksploatacyjnych staną się bardziej wyraźne w momencie wprowadzenia odbioru odpadów zgodnie z „Wytycznymi w sprawie organizacji planowego wywozu nieczystości stałych z nieruchomości”.

Gromadzenie i zbiórka odpadów w mieście i gminie Mońki

Zbiórka odpadów komunalnych w zabudowie wielorodzinnej w mieście Mońki

W zabudowie wielorodzinnej na terenie miasta Mońki zamieszkuje łącznie ok. 5 980 osób. Ok. 5.920 osób korzysta ze zdalaczynnego zaopatrzenia w ciepło, zaś ok. 60 osób mieszka w bloku z ogrzewaniem miejscowym.

Biorąc pod uwagę powyższe dane stworzenie systemu zbiórki odpadów komunalnych w rejonach zabudowy wielorodzinnej wymaga rozstawienia łącznie ok. 122 pojemników 1100 litrowych. Z przekazanych przez Urząd Miasta i Gminy Danych wynika, że na terenie miasta eksploatowanych jest 119 takich pojemników. Wynika zatem, że konieczny będzie zakup dodatkowych trzech pojemników za sumę ok. 2 550,00 zł.

Proponuje się, aby pojemniki w rejonach zabudowy wielorodzinnej TYP 1 ustawione były po 3 sztuki w jednym punkcie gromadzenia odpadów. Łącznie należy zorganizować 40 punktów. W rejonach zabudowy wielorodzinnej z ogrzewaniem miejscowym należy ustawić 2 pojemniki 1100 litrowe w jednym lub w dwóch punktach.

W proponowanym systemie przy założeniu wyliczonego współczynnika nagromadzenia odpadów średnio pojemnik 1100 litrowy zapełniać się będzie:

Obsługujący teren miasta Zakład Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Mońkach dysponuje śmieciarką bezpylną typu JPH-1 o pojemności 6 m³. Uwzględniając stopiń zagęszczenia odpadów w śmieciarce może on jednorazowo odebrać odpady z 20 pojemników 1100 litrowych. Wykorzystując tę śmieciarkę zebranie odpadów komunalnych z rejonów zabudowy wielorodzinnej wymagać będzie wykonania 316 kursów w ciągu roku (120 x 52 : 20)+(2 x 40 : 20). W ciągu 1 dnia śmieciarka może wykonać średnio 3 kursy, w związku z czym obsługa systemu wymagać będzie wykorzystywania śmieciarki przez ok. 105 dni w roku.

Zbiórka odpadów z rejonów zabudowy jednorodzinnej na terenie miasta Mońki

W gospodarstwach jednorodzinnych na terenie miasta Mońki zamieszkuje 5.059 osób. Przyjmując średnio 3,5 mieszkańca na gospodarstwo zaspokojenie potrzeb w zakresie wyposażenia posesji w pojemniki 110 litrowe wymaga rozstawienia ok. 1445 pojemników tego typu. Aktualnie na terenie miasta eksploatowanych jest 480 pojemników 110 litrowych, w związku z czym konieczny jest zakup dodatkowej ilości 965 pojemników, których koszt wyniesie ok.

965 x 66,50 zł. = 64 172,50 zł.

W tego typu zabudowie na terenie miasta pojemnik 110 litrowy zapełniać się będzie średnio co 14 dni. Jego opróżnianie będzie miało miejsce 26 razy w roku. Analizowana śmieciarka może jednorazowo odebrać odpady z 200 pojemników 110. Uwzględniając te dane zebranie odpadów z rejonów zabudowy jednorodzinnej na terenie miasta wymagać będzie wykonania ok. 149 kursów śmieciarki w ciągu roku (1145 x 26 : 200). Przy zakładanym systemie śmieciarka może wykonać dwa kursy w ciągu dnia, w związku z czym obsługa systemu zajmie ok. 75 dni w roku.

Zbiórka odpadów z terenu gminy Mońki

Z uwagi na charakter zabudowy na terenie gminy Mońki budowę systemu zbiórki odpadów komunalnych należy rozpatrywać w dwóch wariantach:

WARIANT A:

gromadzenie i zbiórka odpadów oparta na sieci WPGO wyposażonych w pojemniki 1100 litrowe;

WARIANT B:

gromadzenie i zbiórka odpadów w rejonach zabudowy zwartej oparta na pojemnikach 1100 litrowych;

gromadzenie i zbiórka odpadów w rejonach zabudowy jednorodzinnej oparta na pojemnikach 110 litrowych.

WARIANT A:

Biorąc pod uwagę ilość mieszkańców gminy na jej terenie należy zlokalizować 109 WPGO wyposażonych w pojemniki 1100 litrowe. Aktualnie eksploatowanych jest 48 pojemników 1100 litrowych oraz 12 kontenerów o pojemności 7 m³. Pełne zaspokojenie potrzeb w zakresie budowy systemu zbiórki odpadów komunalnych wymaga zakupu dodatkowych 61 pojemników 1100 litrowych. Koszt ich zakupu wyniesie ok.

61 x 850,00 zł. = 51 850,00 zł.

Eksploatowane pojemniki są własnością firmy komunalnej. Przyjmując w rozważaniach funkcjonowanie firmy PUH „MPO” jako odbiorcy odpadów koszt zakupu brakujących pojemników może być pokryty przez tę firmę, władze samorządowe lub mieszkańców.

Uwzględniając założenia systemu oraz wskaźnik nagromadzenia odpadów pojemnik 1100 litrowy zapełniać się będzie średnio co 19 dni. W ciągu roku opróżniany on będzie 19 razy.

Zbiórką odpadów z terenu całej gminy Mońki zajmuje się PUH „MPO” Sp. Z o.o. w Białymstoku wykorzystując do tego celu śmieciarkę bezpylną Jelcz o pojemności 14 m³. Biorąc pod uwagę pojemność śmieciarki oraz stopień zagęszczania odpadów może ona jednorazowo odebrać odpady z ok. 50 pojemników 1100 litrowych.

Wykorzystując śmieciarkę Jelcz zebranie odpadów komunalnych z terenu gminy wiązać się będzie z koniecznością wykonania 42 kursów w ciągu roku (109 x 19 : 50). Z uwagi na rozmieszczenie WPGO śmieciarka może wykonać 1 kurs w ciągu dnia, wobec czego zbiórka wszystkich odpadów komunalnych z terenu gminy w zakładanym systemie trwać będzie 42 dni w roku.

Na terenie gminy eksploatowanych jest 15 kontenerów o pojemności 7 m³. Są to pojemniki będące własnością firmy komunalnej. Budowa nowego systemu zbiórki odpadów komunalnych wiązać się zatem będzie z koniecznością wycofania z użytku tego typu sprzętu lub pozostawienie go do momentu wymiany pojemników. Pozostawienie kontenerów do zbiórki odpadów zmniejszy ilość WPGO z uwagi na przeznaczenie kontenera do obsługi 250 osób.

WARIANT B:

Budowa systemu zbiórki odpadów w oparciu o indywidualne pojemniki 110 litrowe w każdej posesji oraz pojemniki 1100 litrowe w rejonach zabudowy zwartej wymagać będzie rozstawienia jednego pojemnika 1100 litrowego oraz 1547 pojemników 110 litrowych.

PUH „MPO” eksploatuje na terenie gminy 71 pojemników 110 i 120 litrowych. Dla zaspokojenia potrzeb budowy systemu konieczny będzie zakup dodatkowych 1476 pojemników 110 litrowych. Koszt zakupu brakującej ilości pojemników wyniesie ok.

1476 x 66,50 zł. = 98 154,00 zł.

Koszt zakupu pojemników może być poniesiony przez firmę komunalną, władze samorządowe lub mieszkańców.

Zgodnie z przyjętymi założeniami systemowymi oraz wskaźnikiem nagromadzenia odpadów pojemnik zapełniać się będzie w ciągu:

Przyjmując do analizy śmieciarkę Jelcz eksploatowaną przez PUH „MPO” obsługa systemu zbiórki odpadów na terenie gminy wiązać się będzie z koniecznością wykonania 42 kursów śmieciarki w ciągu roku [(1547 x 12 : 450)+(1 x 12 : 50)]. W zakładanym systemie śmieciarka może wykonać w ciągu dnia jeden kurs, w związku z czym obsługa systemu zajmie ok. 42 dni w roku.

Przeprowadzona analiza wskazuje na wydłużone okresy zapełniania pojemników. Należy zatem wziąć pod uwagę możliwość zwiększenia częstotliwości odbioru odpadów zgodnie z „Wytycznymi w sprawie planowego wywozu nieczystości stałych z nieruchomości”.

W proponowanych wariantach systemu zbiórki odpadów komunalnych nakłady inwestycyjne są niższe w wariancie A. Niższe są również koszty eksploatacyjne wynikające z mniejszych przebiegów śmieciarki. Jakkolwiek wariant B jest bardziej akceptowalny przez społeczeństwo, proponuje się budowę systemu zbiórki odpadów według założeń wariantu A.

Gromadzenie i zbiórka odpadów w gminie Nowy Dwór

Przyjmując założenia systemu zbiórki odpadów na tere branie odpadów z terenu całej gminyrazy.dpadów oraz wskaźnik nagromadzenia odpadów pojemnik 1100 litrowy zapełniać się będzie wnach gmin proponuje się budowę systemu w dwóch wariantach:

WARIANT A: System pojedynczych pojemników 1100 litrowych dla całego obszaru gminy (WPGO);

WARIANT B: System pojemników 1100 litrowych w zabudowie wielorodzinnej

System pojedynczych pojemników 110 litrowych w zabudowie jednorodzinnej na terenie całej gminy.

WARIANT A:

Dla zorganizowania Wiejskich Punktów Gromadzenia odpadów konieczne jest wyposażenie ich w 69 pojemników 1100 litrowych W rejonach zabudowy wielorodzinnej proponuje się stworzenie 4 punktów gromadzenia odpadów. W pozostałych rejonach gminy proponuje się stworzenie 65 Wiejskich Punktów Gromadzenia Odpadów.

Dotychczasowy system zbiórki odpadów oparty był na kontenerach zamkniętych, w związku z czym zachodzi konieczność zakupu pełnej ilości niezbędnych pojemników. Koszt ich zakupu wyniesie 58 650,00 zł.

69 x 850,00 zł. = 58 650,00 zł.

Przewiduje się, że pojemniki opróżniane będą jeden raz na dwa tygodnie w zabudowie zwartej oraz jeden raz w miesiącu na pozostałym terenie gminy, w związku z czym dla zebrania odpadów konieczne będzie wykonanie 30 kursów śmieciarki w ciągu roku [(4 x 26 : 30) + (65 x 12 : 30)]. Z uwagi na znaczne odległości WPGO śmieciarka może wykonać 2 kursy dziennie. Zbiórka odpadów zajmie zatem 15 dni w ciągu roku.

WARIANT B:

Zorganizowanie WPGO w rejonach zabudowy zwartej wiązać się będzie z koniecznością zakupu 4 pojemników 1100 litrowych. Wyposażenie gospodarstw domowych w pojemniki 110 litrowe wymagać będzie zakupu 844 pojemników tego typu. Koszt zakupu pojemników wyniesie 59 526,00 zł.

4 x 850,00 zł. = 3 400,00 zł.

844 x 66,50 zł. = 56 126,00 zł.

Pojemniki 1100 litrowe opróżniane będą jeden raz na dwa tygodnie, zaś pojemniki 110 litrowe jeden raz w miesiącu, w związku z czym czynność ta wymagać będzie wykonania 37 kursów śmieciarki w ciągu roku [(4 x 26 : 30) + (844 x 12 : 300).

Znaczne odległości miejsc odbioru odpadów pozwalają na wykonanie w ciągu dnia 1 kursu śmieciarki. Zbiórka wszystkich odpadów z terenu gminy w proponowanym systemie trwać zatem będzie 37 dni w roku.

Biorąc pod uwagę niższy koszt inwestycyjny wprowadzenia systemu zbiórki odpadów opisanych w wariancie A oraz niższe koszty eksploatacyjne wynikające ze skrócenia tras przejazdu śmieciarek proponuje się rozpatrzenie możliwości wyboru tego właśnie wariantu.

Gromadzenie i zbiórka odpadów w gminie Radziłów

Zgodnie z przyjętymi założeniami systemu zbiórki odpadów w omawianych gminach proponuje się rozpatrzenie możliwości budowy systemu w dwóch wariantach:

WARIANT A: Zbiórka odpadów oparta na systemie WPGO na terenie całej gminy

WARIANT B: Zbiórka odpadów w rejonach zabudowy zwartej oparta na pojemnikach 1100 litrowych;

Zbiórka odpadów w rejonach otwartych gminy oparta na pojemnikach 110 litrowych.

WARIANT A:

Przyjmując założenie, że na WPGO przypadać będzie 50 mieszkańców na terenie gminy należy zorganizować łącznie 117 takich punktów wyposażonych w pojedyncze pojemniki 1100 litrowe. Na terenie gminy nie są eksploatowane tego typu pojemniki, wobec czego zachodzi potrzeba zakupu pełnej ich ilości. Koszt zakupu pojemników wyniesie ok. 99 450,00 zł.

117 x 850,00 zł. = 99 450,00 zł.

W proponowanym wariancie pojemnik 1100 litrowy w rejonach zabudowy zwartej zapełniać się będzie w ciągu 14 dni, zaś w pozostałych rejonach w ciągu 28 dni. Zbiórka odpadów z rejonu gminy przy użyciu śmieciarki o pojemności 10 m³ wymagać będzie wykonania ok. 52 kursów śmieciarki w ciągu roku (3 w rejonach zabudowy zwartej i 49 w rejonach otwartych).

Biorąc pod uwagę znaczne odległości WPGO śmieciarka wykonać może w ciągu dnia 2 kursy. Obsługa systemu trwać zatem będzie ok. 26 dni w roku.

Dotychczasowy system gromadzenia i zbiórki odpadów oparty jest na 69 kontenerach o pojemności 7 m³. Zmiana systemu wiązać się będzie ze zmianą pojemników na odpady. Proponuje się zatem, aby eksploatowane kontenery pełniły swą funkcję do chwili wymiany na pojemniki 1100 litrowe. Zmiana pojemników następować będzie w chwili fizycznej likwidacji kontenera (np. zniszczenie).

Proponuje się, aby WPGO oparte o kontenery pełniło swe funkcje dla 100 mieszkańców przy skróconym okresie opróżniania do 1 miesiąca. Oznaczać to będzie zmniejszoną ilość WPGO oraz zwiększoną częstotliwość opróżniania.

WARIANT B:

Zaspokojenie potrzeb w zakresie wyposażenia systemu w pojemniki wymaga zakupu 3 pojemników 1100 litrowych oraz 1160 pojemników 110 litrowych. Koszt zakupu niezbędnej ilości pojemników wyniesie ok. 79 690,00 zł.

3 x 850,00 zł = 2 550,00 zł

1160 x 66,50 zł. = 77 140,00 zł.

Pojemnik 1100 litrowy w rejonach zabudowy zwartej zapełniać się będzie w ciągu 14 dni, zaś pojemnik 110 litrowy w rejonach otwartych gminy w ciągu 1 miesiąca. Zbiórka odpadów z terenu całej gminy przy użyciu śmieciarki o pojemności 10 m³ wymagać będzie wykonania 49 kursów śmieciarki w ciągu roku (3 kursy w rejonach zabudowy zwartej i 46 kursów w pozostałych rejonach).

Proponowany system pozwala na wykonanie 1 kursu śmieciarki dziennie. Przyjmując takie założenia obsługa całego systemu trwać będzie ok. 49 dni w roku.

Wprowadzenie systemu zbiórki odpadów według założeń wariantu A może być przesunięte w czasie z uwagi na eksploatowanie kontenerów o pojemności 7 m³. Niższy koszt zakupu pojemników oraz pełniejsze zaspokojenie potrzeb ludności wskazuje na możliwość wyboru systemu gromadzenia i zbiórki odpadów z terenu gminy opartego na założeniach wariantu B.

Gromadzenie i zbiórka odpadów w mieście i gminie Suchowola

Gromadzenie i wywóz odpadów z terenu miasta Suchowola

W mieście Suchowola występuje rejon zabudowy wielorodzinnej oraz rejony zabudowy wielorodzinnej. Funkcjonuje tu system odbioru i wywozu odpadów komunalnych. Przebudowa tego systemu polegać będzie na zmianie systemu gromadzenia odpadów poprzez zagęszczenie miejsc ustawienia pojemników oraz dostosowanie ich do harmonogramu zbiórki i na rozszerzeniu jego zasięgu.

Założenia rozbudowy systemu:

Z analizy struktury zabudowy wynika, że na terenie osiedla mieszkaniowego winny być ustawione docelowo 2 pojemniki 1100-litrowe. Aktualnie na terenie miasta ustawione są pojemniki 120-litrowe oraz kontenery o pojemności 7 m³. Wynika z tego, że zachodzi konieczność zakupu pełnej ilości pojemników 1100 litrowych oraz części pojemników 110 litrowych

Budowa systemu wiąże się z ustawieniem 2 pojemników 1100 litrowych i 590 pojemników 110 litrowych. Uwzględniając istniejące pojemniki zachodzi konieczność zakupu 2 pojemników 1100 litrowych oraz 510 pojemników 110 litrowych. Koszt zakupu brakującej ilości pojemników wyniesie ok. 35 615,00 zł.

2 x 850,00 zł. = 1 700,00 zł.

510 x 66,50 zł. = 33 915,00 zł.

Statystyczny pojemnik 1100 litrowy zapełniać się będzie w ciągu 7 dni, zaś pojemnik 110 litrowy w ciągu 20 dni.

Eksploatowana przez Związek Gmin „Kumiałka-Biebrza” śmieciarka SK-2 o pojemności 5 m³ może jednorazowo odebrać odpady z 15 pojemników 1100 litrowych lub 150 pojemników 110 litrowych. Uwzględniając parametry eksploatowanej śmieciarki obsługa systemu na terenie miasta Suchowola wiązać się będzie z koniecznością wykonania ok. 54 kursów śmieciarki w ciągu roku [(2 x 52 : 15) + (590 x 12 : 150)].

W ciągu dnia śnieciarka może wykonać ok. 3 kursów, w związku z czym obsługa systemu zbiórki odpadów na terenie miasta Suchowola trwać będzie ok. 18 dni w ciągu roku.

Gromadzenie i wywóz odpadów komunalnych z terenów otwartych gminy

Założenia:

WARIANT A:

gromadzenie odpadów w miejscowościach gminy odbywać się będzie poprzez system Wiejskich Punktów Gromadzenia Odpadów

WPGO funkcjonować będą w oparciu o pojedyncze pojemniki 1100 litrowe.

WARIANT B:

gromadzenie odpadów odbywać się będzie poprzez sieć pojemników 110 litrowych zlokalizowanych w każdej posesji na terenie gminy.

WARIANT A:

Zakłada się, że odbiór odpadów z terenu całej gminy odbywał się będzie poprzez system pojemników 1100 litrowych. Stanowiska pojemników dla obsługi terenów wsi spełniają funkcję sieci Wiejskich Punktów Gromadzenia Odpadów.

Przewiduje się, że częstotliwość opróżniania pojemników wynosić będzie 1 raz na miesiąc.

Uwzględniając ilość mieszkańców gminy Suchowola oraz zakładaną ilość osób na jeden pojemnik teren gminy należałoby wyposażyć w 114 pojemników 1100 litrowych, których koszt zakupu wyniesie:

114 x 850,00 zł. =96 900,00 zł.

Dla zapewnienia sprawnego wywozu odpadów gromadzonych w pojemnikach 1100 litrowych konieczne będzie 12 krotne ich opróżnienie. Konieczne zatem będzie wykonanie 91 kursów śmieciarki w ciągu roku (114 x 12 : 15). Przy założeniu wykonywania 2 kursów śmieciarki dziennie opróżnienie wszystkich pojemników trwać będzie ok. 46 dni w roku.

Aktualny system zbiórki odpadów na terenie gminy oparty jest o system kontenerów o pojemności 7 m³. Do chwili pełnego wprowadzenia nowego systemu możliwe jest wykorzystywanie istniejących kontenerów do tworzenia WPGO. Zakłada się jednak, że kontener przeznaczony będzie do obsługi 100 mieszkańców, w związku z czym w pierwszym okresie funkcjonować będzie 96 WPGO (78 wyposażonych w pojemniki 1100 litrowe, 18 wyposażonych w kontenery). Zakłada się równocześnie, że w miejsce wycofywanego kontenera tworzone będą 2 WPGO wyposażone w pojemniki 1100 litrowe.

WARIANT B:

Zakłada się stworzenie systemu zbiórki odpadów komunalnych w oparciu o pojemniki 110 l. zlokalizowane we wszystkich gospodarstwach domowych na terenie gminy.

Z danych Urzędu Miasta i Gminy wynika, że na terenie gminy Suchowola w gospodarstwach jednorodzinnych zamieszkuje 1420 rodzin.

Zgodnie z założeniami tego wariantu na terenie gminy winno być ustawionych 1420 pojemników 110 litrowych (po 1 w każdej posesji). Stworzenie takiego systemu wymagałoby zakupu 1380 pojemników 110 litrowych (przy uwzględnieniu funkcjonujących pojemników 120 litrowych), których koszt wyniósłby:

1380 x 66,50 zł. = 91 770,00 zł.

Średnio pojemnik 110 litrowy zapełniany będzie przez 30 dni, zatem jego opróżnianie odbywać się będzie raz w miesiącu.

Opróżnianie pojemników z odpadami w tym systemie wymagałoby wykonania ok. 114 kursów śmieciarki w ciągu roku (1420 x 12 : 150).

W ciągu dnia śmieciarka może wykonać dwa kursy w związku z czym zbiórka odpadów z terenu gminy trwać będzie ok. 57 dni w roku.

Zbieranie odpadów systemem pojemników 110 litrowych odpowiada potrzebom budownictwa jednorodzinnego. Zwiększa się tu jednak czas wykonania jednego kursu oraz odległości przebyte przez śmieciarkę z uwagi na konieczność dotarcia do wszystkich posesji na terenie gminy.

Z uwagi na niewielkie różnice w kosztach wprowadzenia omówionych powyżej wariantów systemu gromadzenia i transportu odpadów z terenu gminy proponuje się rozważenie możliwości wprowadzenia wariantu B.

Gromadzenie i zbiórka odpadów na terenie gminy Sztabin

Uwzględniając system mieszkalnictwa na terenie gminy Sztabin oraz ilość jej mieszkańców przebudowę systemu gromadzenia i zbiórki odpadów rozpatrywać można w dwóch wariantach:

WARIANT A:

budowa systemu opartego o sieć Wiejskich Punktów Gromadzenia Odpadów wyposażonych w pojemniki 1100 litrowe

WARIANT B:

stworzenie sieci PGO w rejonach zabudowy zwartej opartych na pojemnikach 1100 litrowych;

wyposażenie posesji jednorodzinnych w pojemniki 110 litrowe.

WARIANT A:

Na terenie gminy zamieszkuje łącznie ok. 5 965 osób. Przyjmując założenia, że jeden WPGO służyć będzie do odbioru odpadów od 50 mieszkańców, na terenie gminy należy stworzyć sieć 119 WPGO. W tym celu należy dokonać zakupu pełnej ilości pojemników, gdyż na terenie gminy nie są eksploatowane pojemniki tego typu. Koszt zakupu koniecznej liczby pojemników wyniesie ok.

119 x 850,00 zł. = 101 150,00 zł.

Dotychczas funkcjonujący system oparty jest na kontenerach o pojemności 7 m³, których 13 sztuk rozstawionych jest na terenie gminy. Istnieje więc możliwość wykorzystania istniejących kontenerów do wyposażenia WPGO, przy czym należy przyjąć wskaźnik 100 mieszkańców na kontener. Taki stan rzeczy zmniejszy ilość WPGO do 106 przy jednoczesnym zmniejszeniu kosztów zakupu pojemników 1100 litrowych.

Statystyczny pojemnik 1100 litrowy zapełniać się będzie w ciągu 21 dni, czyli jego opróżnianie mieć będzie miejsce 17 razy w roku.

Obsługująca teren gminy firma ASTWA dysponuje śmieciarkami o pojemności 15 m³. Jednorazowo śmieciarka o takiej pojemności może zebrać odpady z 45 pojemników 1100 lirowych. Zebranie odpadów z terenu całej gminy wymagać zatem będzie wykonania ok. 45 kursów śmieciarki w ciągu roku (119 x 17 : 45).

W zakładanym systemie w ciągu dnia śmieciarka może wykonać 2 kursy, w związku z czym obsługa całego systemu zajmie ok. 23 dni w ciągu roku.

WARIANT B:

Zakłada się, że w rejonach zabudowy zwartej rozstawione będą pojemniki 1100 litrowe, zaś posesje jednorodzinne wyposażone zostaną w pojemniki 110 litrowe.

Przyjmując takie założenia konieczne będzie ustawienie 3 pojemników 1100 litrowych oraz 1442 pojemników 110 litrowych. Na terenie gminy eksploatowane są 82 pojemniki 110 litrowe, w związku z czym zachodzi konieczność zakupu 3 pojemników 1100 litrowych oraz 1360 pojemników 110 litrowych. Koszt ich zakupu wyniesie ok. 94 690,00 zł.

3 x 850,00 zł. = 2 550,00 zł.

1360 x 66,50 zł. = 90 440,00 zł.

Pojemnik 1100 litrowy w rejonach zabudowy zwartej zapełniać się będzie w ciągu 14 dni, zaś pojemnik 110 litrowy w ciągu 28 dni. Przyjmując taki czas zapełniania pojemników ich opróżnianie dokonywane będzie 26 razy w roku pojemnika 1100 litrowego oraz 13 razy w roku pojemnika 110 litrowego.

Zbiórka odpadów z terenu całej gminy wiązać się będzie z koniecznością wykonania ok. 44 kursów śmieciarki w ciągu roku (3 x 26 : 50) + (1442 x 13 : 450).

W zakładanym systemie śmieciarka wykonać może jeden kurs dziennie, w związku z czym obsługa systemu trwać będzie ok. 44 dni w roku.

Dotychczasowy system gromadzenia i zbiórki odpadów na terenie gminy oparty był przede wszystkim na workach foliowych o pojemności 120 litrów. Istnieje możliwość kontynuacji tego systemu stanowiącego odmianę systemu wariantu A.

Czas zapełniania worków oraz możliwości ich odbioru są takie samie jak w przypadku stosowania pojemników 110 litrowych. Obsługa tej wersji systemu wymagać będzie wykonania ok.42 kursów w ciągu roku. Koszt funkcjonowania systemu wiązać się będzie z zakupem 18 746 worków rocznie. Koszt zakupu worków wyniesie ok. 13 122,20 złrok.

Gromadzenie i zbiórka odpadów na terenie gminy Trzcianne

Rodzaj zabudowy, ilość mieszkańców oraz analiza odpadów na terenie gminy wskazują na możliwość wprowadzenia systemu zbiórki odpadów komunalnych w dwóch wariantach:

WARIANT A:

zbiórka odpadów z terenu całej gminy w oparciu o system Wiejskich Punktów Gromadzenia Odpadów wyposażonych w pojemniki 1100 litrowe;

WARIANT B:

stworzenie systemu odbioru bezpośredniego opartego o system pojemników 110 litrowych rozstawionych we wszystkich posesjach.

WARIANT A:

Zgodnie z przyjętymi założeniami na terenie gminy winno być zorganizowanych 105 WPGO. W związku z tym, że na terenie gminy eksploatowanych jest 10 pojemników 1100 litrowych wyposażenie WPGO wiązać się będzie z koniecznością zakupu dodatkowych 95 pojemników tego typu. Koszt zakupu pojemników wyniesie ok.

95 x 850,00 zł. =80 750,00 zł.

Oprócz pojemników 1100 litrowych na terenie gminy eksploatowane są kontenery o pojemności 7 m³ w ilości 27 sztuk. Przyjmując, że w okresie przejściowym istnieje możliwość eksploatowania kontenerów, winny one stanowić wyposażenie WPGO z przeznaczeniem dla 100 osób.

Takie rozwiązanie ograniczy konieczność zakupu pojemników 1100 litrowych do 41 sztuk. Koszt zakupu pojemników wyniesie ok. 34 850,00 zł.

Pojemnik 1100 litrowy zapełniać się będzie w ciągu 21 dni, w związku z czym opróżniany on będzie 17 razy w roku.

Obsługujące teren gminy Przedsiębiorstwo „MPO” dysponuje śmieciarkami bezpylnymi o pojemności do 22 m³. Przyjmując do analizy śmieciarkę o pojemności ok. 15 m³ jednorazowo może ona odebrać odpady zgromadzone w ok. 50 pojemnikach 1100 litrowych. Wykorzystanie takiej śmieciarki do obsługi systemu wiązać się będzie z koniecznością wykonania ok. 36 kursów śmieciarki w ciągu roku (105 x 17 : 50).

System pozwala na wykonanie w ciągu dnia dwóch kursów śmieciarki, w związku z czym obsługa systemu trwać będzie ok. 18 dni w roku.

WARIANT B:

W celu stworzenia systemu odbioru bezpośredniego odpadów komunalnych w gminie konieczne będzie ustawienie 2 pojemników 1100 litrowych w rejonie zabudowy wielorodzinnej oraz 1553 pojemników 110 litrowych. Aktualnie na terenie gminy eksploatowanych jest 10 pojemników 1100 litrowych i 70 pojemników 110 litrowych. Stworzenie systemu wymagać będzie zatem zakupu brakującej ilości 1483 pojemników 110 litrowych. Koszt zakupu brakującej ilości pojemników wyniesie ok.

1483 x 66,50 zł. = 98 619,50 zł.

Pojemniki 1100 litrowe zapełniać się będą w ciągu 14 dni, w związku z czym opróżniane one będą 26 razy w roku. Pojemniki 110 litrowe zapełniać się będą w ciągu 28 dni, w związku z czym opróżniane one będą 13 razy w roku. Analizowana śmieciarka może jednorazowo odebrać odpady z 50 pojemników 1100 litrowych lub 450 pojemników 110 litrowych. Zbiórka wszystkich odpadów komunalnych z terenu gminy Trzcianne wymagać będzie wykonania ok. 46 kursów śmieciarki w ciągu roku [(2 x 26 : 50) + (1553 x 13 : 450)].

W zakładanym systemie śmieciarka może wykonać jeden kurs w ciągu dnia, w związku z czym obsługa systemu na terenie gminy trwać będzie ok. 46 dni w roku.

System odbioru bezpośredniego odpadów komunalnych jest lepiej akceptowany przez społeczeństwo. Z drugiej jednak strony koszty eksploatacyjne systemu są znacznie wyższe z uwagi na wydłużenie tras przejazdu oraz dłuższy czas trwania obsługi systemu.

Biorąc pod uwagę powyższe oraz niższe koszty inwestycyjne proponuje się rozważenie możliwości wprowadzenia systemu zbiórki odpadów komunalnych według systemu omówionego w wariancie A.

Zestawienie nakładów inwestycyjnych w proponowanym systemie zbiórki odpadów komunalnych

Wprowadzenie pełnego systemu zbiórki odpadów komunalnych na terenach analizowanych miast i gmin wiąże się z poniesieniem określonych kosztów. Związane są one przede wszystkim z zakupem odpowiedniej ilości pojemników przeznaczonych do odbioru odpadów.

Proponowany system zbiórki odpadów zmieszanych wymaga:

W mieście i gminie Dąbrowa Białostocka

W mieście Dąbrowa Białostocka:

zakupu 653 pojemników 110 litrowych za sumę 43 424,50 zł. (653 x 66,50 zł.);

W gminie Dąbrowa Białostocka:

WARIANT A:

zakupu 130 pojemników 1100 litrowych za sumę 110 500,00 zł. (130 x 850 zł.);

WARIANT B:

1. zakupu 1776 pojemników 110 litrowych za sumę 117 439,00 zł. (1776 x 66,50 zł.).

Łączny koszt zakupu pojemników dla systemu:

WARIANT A - 153 924,50 zł.

WARIANT B - 160 863,50 zł.

W mieście i gminie Goniądz

W mieście Goniądz:

W gminie Goniądz:

WARIANT A:

zakupu 75 pojemników 1100 litrowych za sumę 63 750,00 zł. (227 x 850,00 zł.);

WARIANT B:

zakupu 5 pojemników 1100 litrowych za sumę 4 250,00 zł. (5 x 850,00 zł.);

zakupu 979 pojemników 110 litrowych za sumę 65 103,50 zł. (979 x 66,50 zł.).

Łączny koszt zakupu pojemników - 69 353,50 zł.

Łączny koszt zakupu pojemników dla systemu:

WARIANT A - 95 652,00 zł.

WARIANT B - 101 255,50 zł.

W gminie Jaświły

WARIANT A:

zakupu 125 pojemników 1100 litrowych za sumę 106 250,00 zł. (125 x 850,00 zł.);

WARIANT B:

zakupu 3 pojemników 1100 litrowych za sumę 2 550,00 zł. (3 x 850,00 zł.);

zakupu 1566 pojemników 110 litrowych za sumę 104 139,00 zł. (1566 x 66,50 zł.).

Łączny koszt zakupu pojemników - 106 689,00 zł.

W mieście i gminie Lipsk

W mieście Lipsk

zakupu 17 pojemników 1100 litrowych za sumę 14 450,00 zł. (23 x 850,00 zł.);

zakupu 336 pojemników 110 litrowych za sumę 22 334,00 zł. (336 x 66,50 zł.).

Łączny koszt zakupu pojemników - 36 784,00 zł.

W gminie Lipsk:

WARIANT A:

zakupu 74 pojemników 1100 litrowych za sumę 62 900,00 zł. (74 x 850,00 zł.);

WARIANT B:

zakupu 1167 pojemników 110 litrowych za sumę 77 605,50 zł. (1167 x 66,50 zł.).

Łączny koszt zakupu pojemników dla systemu:

WARIANT A - 99 684,00 zł.

WARIANT B - 114 389,50 zł.

W mieście i gminie Mońki

W mieście Mońki:

zakupu 3 pojemników 1100 litrowych za sumę 2 550,00 zł. (3 x 850,00 zł.);

zakupu 965 pojemników 110 litrowych za sumę 64 172,50 zł. (965 x 66,50 zł.).

Łączny koszt zakupu pojemników - 66 722,50 zł.

W gminie Mońki:

WARIANT A:

zakupu 61 pojemników 1100 litrowych za sumę 51 850,00 zł. (61 x 850,00 zł.);

WARIANT B:

zakupu 1476 pojemników 110 litrowych za sumę 98 154,00 zł. (1476 x 66,50 zł.).

Łączny koszt zakupu pojemników dla systemu:

WARIANT A - 118 572,50 zł.

WARIANT B - 164 876,50 zł.

W gminie Nowy Dwór

WARIANT A:

zakupu 69 pojemników 1100 litrowych za sumę 58 650,00 zł. (69 x 850,00 zł.).

WARIANT B:

zakupu 4 pojemników 1100 litrowych za sumę 3 400,00 zł. (4 x 850,00 zł.);

zakupu 844 pojemników 110 litrowych za sumę 56 126,00 zł. (844 x 66,50 zł.).

Łączny koszt zakupu pojemników - 59 526,00 zł.

6.12.7. W gminie Radziłów

WARIANT A:

zakupu 117 pojemników 1100 litrowych za sumę 99 450,00 zł. (117 x 850,00 zł.).

WARIANT B:

zakupu 3 pojemników 1100 litrowych za sumę 2 550,00 zł. (3 x 850,00 zł.);

zakupu 1160 pojemników 110 litrowych za sumę 77 140,00 zł. (1160 x 66,50 zł.).

Łączny koszt zakupu pojemników - 79 690,00 zł.

W mieście i gminie Suchowola

W mieście Suchowola:

zakupu 2 pojemników 1100 litrowych za sumę 1 700,00 zł. (2 x 850,00 zł.);

zakupu 510 pojemników 110 litrowych za sumę 33 915,00 zł. (510 x 66,50 zł.).

Łączny koszt zakupu pojemników - 35 615,00 zł.

W gminie Suchowola:

WARIANT A:

zakupu 114 pojemników 1100 litrowych za sumę 96 900,00 zł. (114 x 850,00 zł.);

WARIANT B:

zakupu 1380 pojemników 110 litrowych za sumę 91 770,00 zł. (1380 x 66,50 zł.).

Łączny koszt zakupu pojemników dla systemu:

WARIANT A - 132 515,00 zł.

WARIANT B - 127 385,00 zł.

W gminie Sztabin:

WARIANT A:

zakupu 119 pojemników 1100 litrowych za sumę 101 150,00 zł. (119 x 850,00 zł.);

WARIANT B.

zakupu 5 pojemników 1100 litrowych za sumę 2 550,00 zł. (3 x 850,00 zł.);

zakupu 1360 pojemników 110 litrowych za sumę 90 440,00 zł. (1360 x 66,50 zł.).

Łączny koszt zakupu pojemników - 92 990,00 zł.

W gminie Trzcianne:

WARIANT A:

zakupu 95 pojemników 1100 litrowych za sumę 80 750,00 zł. (95 x 850,00);

WARIANT B:

1, zakupu 1483 pojemników 110 litrowych za sumę 98 619,50 zł. (1483 x 66,50).

ORGANIZACJA SYSTEMU SELEKTYWNEJ ZBIÓRKI I TRANSPORTU ODPADÓW KOMUNALNYCH

System zbiórki dla miasta Augustów, gminy Augustów, Nowinka i Płaska

Ze składu odpadów powstających w gospodarstwach domowych oraz obiektach użyteczności publicznej i obsługi ludności wydzielić można część nadającą się do ponownego wykorzystania (surowce wtórne). Segregacja odpadów komunalnych i selektywna ich zbiórka jest nakazem przepisów ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach. Dla miast Augustów oraz gmin Augustów, Nowinka i Płaska proponuje się selektywne zbieranie odpadów, których wykorzystanie z punktu widzenia technologicznego i ekonomicznego będzie uzasadnione i których odzysk jest możliwy w ramach systemu związkowego.

Proponowany system usuwania zmieszanych odpadów balastowych i selektywnie gromadzonych odpadów surowcowych na terenie omawianych miast i gmin ma charakter odbioru bezpośredniego opartego na systemie pojemników 1100 i 110 litrowych oraz na systemie worków foliowych, jak również poprzez system Wiejskich Punktów Gromadzenia Odpadów.

Podstawowe przesłanki wdrożenia docelowego systemu selektywnej zbiórki odpadów są następujące:

A. W rejonach zabudowy wielorodzinnej zwartej (osiedla):

B. W rejonach zabudowy niskiej (jednorodzinnej):

C. Na terenach otwartych gmin (zabudowa rozproszona):

Bilans potrzeb w zakresie wyposażenia systemu selektywnej zbiórki odpadów

Zbiórka zmieszanych odpadów balastowych

Dla stworzenia systemu selektywnej zbiórki odpadów przyjęto następujące założenia:

Zgodnie z przeprowadzoną analizą stwierdzono, że budowa systemu selektywnej zbiórki odpadów na terenie omawianych miast i gmin wymaga wyposażenia go w określoną ilość pojemników.

Ilości pojemników niezbędnych do budowy systemu zbiórki zmieszanych odpadów balastowych.

W A R I A N T I:

W A R I A N T II:

Aktualnie na terenie gmin eksploatowane są określone ilości pojemników możliwych do wykorzystania w tworzonym systemie zbiórki odpadów. Uwzględniając powyższe konieczny jest zakup uzupełniającej ilości pojemników.

Ilości pojemników niezbędnych do uzupełnienia systemu zbiórki odpadów zmieszanych.

W A R I A N T I:

W A R I A N T II:

Łączny koszt zakupu pojemników:

Istniejący system gromadzenia odpadów na omawianym terenie oparty jest w przeważającej części na kontenerach zamkniętych typu KP-7. Z doświadczenia operatorów systemów zbiórki odpadów wynika, że kontenery wielkopojemnościowe nie sprzyjają selektywnej zbiórce odpadów. Wielkość kontenerów nie wymusza selektywnego gromadzenia odpadów, stąd ich funkcjonowanie w zaproponowanym systemie winno być ograniczone.

Zakłada się, że funkcjonujące na terenie gmin kontenery wykorzystane zostaną do wyposażenia Wiejskich Punktów Gromadzenia Odpadów (w przypadku wyboru wariantu I). Każdy kontener przeznaczony będzie do obsługi ok. 200 mieszkańców. Takie rozwiązanie traktowane winno być jako przejściowe. Każdy kontener wycofany z eksploatacji winien być zastępowany pojemnikami 1100 litrowymi.

Z analizy kosztów budowy systemu zbiórki zmieszanych odpadów balastowych wynika, że niezależnie od przyjętego wariantu koszty inwestycyjne są bardzo zbliżone, co sugerowałoby wprowadzenie systemu według wariantu II. Do zalet tego systemu należy:

Wadą systemu jest wydłużenie tras zbiórki odpadów związane z koniecznością dojazdu do każdej posesji. Rozwiązanie takie w dużym stopniu zwiększa koszty odbioru odpadów.

Wariantowo system odbioru bezpośredniego zmieszanych odpadów balastowych wyposażony może być w jednorazowe worki foliowe o pojemności ok. 100 l. Zapełnione worki dostarczane mogą być przez mieszkańców do miejsc ich odbioru przy trasie przejazdu śmieciarki. Warunkiem sprawnie funkcjonującego systemu jest ścisłe przestrzeganie harmonogramu odbioru odpadów.

Zastąpienie pojemników workami foliowymi wiązać się będzie z koniecznością zakupu ok. 67.730 worków rocznie (1 worek na 2 tygodnie) za kwotę ok. 36.575 zł.

Gromadzenie odpadów surowcowych i bioodpadów

Założenia systemu zbiórki odpadów surowcowych:

W rejonach zabudowy wielorodzinnej:

B. W rejonach zabudowy jednorodzinnej miasta i wsi zwartych:

Zbiórka odpadów organicznych odbywać się będzie poprzez sieć pojemników specjalistycznych (biotainer) o pojemności 140 l. zlokalizowanych w każdym gospodarstwie domowym.

Wariantowo istnieje możliwość lokalizacji pojemników na odpady organiczne poza posesjami (np. na ulicy) w formie punktów gromadzenia odpadów organicznych przypadających na ok. 50 mieszkańców.

C. W rejonach otwartych gmin (zabudowa rozproszona:

Biorąc pod uwagę ilość mieszkańców oraz założenia systemu selektywnej zbiórki odpadów jak również brak takiego systemu konieczny będzie zakup pełnej ilości pojemników i worków foliowych. Obliczenia szacunkowych kosztów zakupu pojemników dokonano w oparciu o ceny firmy ABRYS-TECHNIKA z kwietnia 2003 r.

Potrzeby w zakresie wyposażenia systemu selektywnej zbiórki odpadów w pojemniki i worki foliowe

Szacunkowy koszt zakupu pojemników i worków foliowych niezbędnych do budowy systemu selektywnej zbiórki odpadów zgodnie z założeniami wyniesie 1.213.172 zł.

Zakłada się, że system zbiórki odpadów opakowaniowych i surowcowych gromadzonych w workach foliowych w rejonach zabudowy rozproszonej przebiegać będzie tak samo jak ewentualny odbiór zmieszanych odpadów balastowych. W określone harmonogramem dni zapełnione worki z oznaczonym rodzajem odpadów dostarczany będzie przez mieszkańców do miejsc odbioru. Miejsca odbioru zlokalizowane będą przy trasie przejazdu śmieciarki, skąd zabierane będą przez służby wywozowe. Taki system odbioru wpłynie na znaczne obniżenie kosztów funkcjonowania systemu (skrócenie tras poprzez eliminację dojazdów do indywidualnych gospodarstw domowych).

W przypadku wprowadzenia punktów gromadzenia odpadów organicznych w rejonach zabudowy jednorodzinnej miejscowości zwartych zachodzić będzie konieczność zakupu pojemników typu biotainer o pojemności 140 l:

Gromadzenie odpadów niebezpiecznych

Zgodnie z założeniami systemu selektywnej zbiórki odpadów dla gromadzenia odpadów niebezpiecznych zorganizowane zostaną Punkty gromadzenia odpadów niebezpiecznych (PGON). Zakłada się, że na terenie omawianych gmin zorganizowane winny być 3 PGON (2 w m. Augustów oraz 1 w gminie Nowinka).

PGON zlokalizowane winny być w miejscach umożliwiających monitoring oraz prowadzenie ewidencji przyjmowanych odpadów (np. straż pożarna, siedziba firmy wywozowej, składowisko odpadów).

Zgodnie z przyjętymi założeniami każdy PGON winien być wyposażony w:

Ponadto zorganizowane zostaną Punkty Odbioru Odpadów Niebezpiecznych w aptekach, sklepach elektrotechnicznych, stacjach benzynowych, itd. Dla ich zorganizowania konieczny będzie zakup 60 pojemników specjalistycznych o pojemności 30 l. Koszt ich zakupu wyniesie ok. 5.700 zł.

Łączny koszt zakupu pojemników do gromadzenia odpadów niebezpiecznych wyniesie ok. 38.040 zł.

Zakłada się, że wraz z rozwojem systemu zbiórki odpadów niebezpiecznych będzie on rozbudowywany o kolejne punkty odbioru odpadów.

Zbiórka i transport odpadów

Budowa systemu selektywnej zbiórki odpadów komunalnych zgodnie z przyjętymi zasadami wiązać się będzie z określonym czasokresem zapełniania pojemników i worków foliowych a tym samym z częstotliwością ich opróżniania i odbioru.

Na terenie omawianych gmin zbiórka i transport odpadów prowadzony jest przez 4 firmy koncesjonowane posiadające odpowiedni sprzęt transportowy. Uwzględniając jednak potrzeby wynikające z propozycji odrębnego gromadzenia i zbiórki odpadów organicznych zachodzić będzie konieczność posiadania przez firmy wywozowe samochodu umożliwiającego mycie pojemników na odpady. Żadna z działających firm nie posiada takiego samochodu.

Uwzględniając stan aktualny sprzętu transportowego oraz potrzeby wynikające z obsługi systemu zbiórki odpadów zachodzi potrzeba zakupu dodatkowego sprzętu transportowego. Koszt zakupu nowego samochodu z urządzeniem myjącym wynosi ok. 600.000 zł

Podsumowanie

W rejonach zabudowy wielorodzinnej gromadzenie zmieszanych odpadów balastowych odbywać się będzie poprzez system pojemników 1100 litrowych. Do gromadzenia odpadów w rejonach zabudowy jednorodzinnej wykorzystywane będą pojemniki 110 litrowe stanowiące wyposażenie każdej posesji. Koszt zakupu niezbędnej ilości pojemników wyniesie ok. 296.445 zł.

Gromadzenie zmieszanych odpadów balastowych w rejonach zabudowy rozproszonej gmin odbywać się będzie poprzez system Wiejskich Punktów gromadzenia Odpadów wyposażonych w pojemniki 1100 litrowe. Koszt zakupu niezbędnej ilości pojemników wyniesie ok. 169.920 zł.

W rejonach zabudowy zwartej proponuje się gromadzenie odpadów surowcowych w pojemnikach specjalistycznych o odpowiednio dobranej wielkości. Na potrzeby systemu zbiórki odpadów surowcowych konieczny jest zakup 228 pojemników specjalistycznych o pojemności 1100 litrów. Koszt zakupu niezbędnej ilości pojemników wyniesie ok. 183.800 zł.

W rejonach zabudowy jednorodzinnej proponuje się gromadzenie odpadów surowcowych w worki foliowe dające możliwość pozyskania surowców o stosunkowo wysokim stopniu czystości. Na potrzeby funkcjonowania systemu zbiórki konieczny będzie zakup łącznie 100.378 worków foliowych rocznie. Koszt zakupu worków wyniesie 58.220 zł/rok.

W rejonach zabudowy rozproszonej gmin zbiórka odpadów surowcowych prowadzona będzie w oparciu o pojemniki specjalistyczne o pojemności 1100 litrów w rejonach zabudowy wielorodzinnej oraz oparciu o worki foliowe w rejonach zabudowy jednorodzinnej. Na potrzeby systemu zbiórki konieczny jest zakup 2 pojemników 1100 litrowych za sumę ok. 1.700 zł, oraz 47.848 worków foliowych rocznie za sumę ok. 27.752 zł/rok.

Zbiórka odpadów organicznych w rejonach zabudowy zwartej oparta będzie na pojemnikach typu „biotainer” o pojemności 240 l. Konieczny jest zakup 113 pojemników za sumę ok. 24.860 zł.

Zbiórka odpadów organicznych w rejonach zabudowy jednorodzinnej oparta zostanie na pojemnikach typu „biotainer” o pojemności 140 litrów. Na potrzeby systemu konieczny jest zakup 5.038 pojemników. Koszt ich zakupu wyniesie ok. 906.840 zł.

Gromadzenie odpadów niebezpiecznych oparty będzie na systemie Punktów Gromadzenia Odpadów Niebezpiecznych wyposażonych w kontenery i pojemniki na odpady niebezpieczne. Wyposażenie PGON w niezbędny sprzęt wymagać będzie zakupu 4 kontenerów (KE-7) oraz 8 pojemników na lampy fluorescencyjne i baterie (PS-450). Koszt zakupu kontenerów i pojemników wyniesie ok. 32.340 zł.

Stworzenie Punktów Odbioru Odpadów Niebezpiecznych wymagać będzie zakupu 60 pojemników specjalistycznych o pojemności 30 litrów. Koszt ich zakupu wyniesie ok. 5.700 zł.

Zbiórka odpadów organicznych wymagać będzie uzupełnienia jednostki wywozowej w sprzęt transportowy. Do obsługi systemu konieczne będzie wyposażenie śmieciarki bezpylnej z zagęszczaniem płytowym w agregat do mycia pojemników. Koszt uzupełnienia śmieciarki wyniesie ok. 600.000 zł.

Łączny koszt budowy systemu zbiórki i transportu odpadów komunalnych na terenie gmin Związku Komunalnego „Biebrza” wyniesie ok. 1.717.577 zł.

Pomimo zbliżonych kosztów budowy systemu zbiórki zmieszanych odpadów balastowych w systemie „donoszenia” (WPGO) i „odbioru bezpośredniego” sugeruje się tworzenie WPGO jako wariantu obciążonego niższymi kosztami eksploatacyjnymi. Alternatywnie zmieszane odpady balastowe mogą być zbierane w systemie „odbioru bezpośredniego” przy wykorzystaniu worków foliowych dostarczanych przez mieszkańców do miejsc odbioru przy trasach przejazdu śmieciarki.

Istotnym elementem proponowanego systemu zbiórki odpadów zmieszanych jest przyjęcie zasady, że odpady gromadzone w gospodarstwach domowych nie mogą być uciążliwe dla gromadzących. Przetrzymywanie zebranych odpadów w mieszkaniu lub na terenie posesji przez dłuższy okres czasu powoduje, że mieszkańcy pozbywają się ich przez składowanie w miejscach niedozwolonych, a więc na dzikich wysypiskach odpadów. Normy higieniczno-sanitarne oraz wskazane powyżej powody stawiają wymóg zwiększania częstotliwości odbioru odpadów zmieszanych.

Ważny problem dla funkcjonowania systemu stanowi wysokość opłat za zbiórkę i wywóz odpadów. Z doświadczeń państw zachodnich wynika, że najlepsze efekty przynosi uzależnienie opłat od ilości produkowanych w gospodarstwie domowym odpadów. Pełne stosowanie takiej zasady jest niezmiernie trudne z uwagi na ograniczone możliwości ważenia odbieranych odpadów i surowców wtórnych w chwili ich odbioru.

WPGO składać się będzie z jednego pojemnika 1100 litrowego na odpady zmieszane. W dalszej perspektywie system ten będzie można rozbudowywać o pojemniki do selektywnej zbiórki odpadów.

Istnieje możliwość wprowadzenia systemu gromadzenia i zbiórki odpadów opartego na pojemnikach 110 litrowych będących na wyposażeniu indywidualnych gospodarstw jednorodzinnych i pojemnikach 1100 litrowych stanowiących punkty gromadzenia odpadów na terenach zabudowy zwartej. Jest to system umożliwiający wprowadzenie równoległego systemu zbiórki surowców wtórnych.

Proponowana rozbudowa systemu gromadzenia i wywozu odpadów zmieszanym ulegnie znacznym modyfikacjom w przypadku wprowadzenia na terenie miast i gmin systemu selektywnej zbiórki odpadów.

Wprowadzenie systemu zbiórki odpadów zmieszanych dla miast i gmin Dąbrowa Białostocka, Goniądz, Jaświły, Lipsk, Mońki, Nowy Dwór, Radziłów, Suchowola, Sztabin i Trzcianne w proponowanej wersji wymagać będzie poniesienia łącznych kosztów w wysokości:

W wariancie A - 1 046 598,00 zł.

W wariancie B - 1 106 283,50 zł.

Na terenach miast i gmin wykorzystywane są kontenery o pojemności 7 m³. Ich zastosowanie nie jest przewidziane w nowym systemie gromadzenia i zbiórki odpadów komunalnych, jednak w okresie przejściowym mogą być stosowane zamiennie z pojemnikami 1100 litrowymi w Wiejskich Punktach Gromadzenia Odpadów. Wpłynie to na zmniejszenie pierwotnych kosztów wprowadzenie systemu.

Selektywna zbiórka odpadów z innych źródeł

W wyniku działalności zakładów pracy i instytucji powstawać będą odpady zarówno uznawane za komunalne jak też odpady nie będące odpadami komunalnymi.

Przyjąć należy, że większość odpadów powstających w związku z działalnością hoteli, zaplecza turystycznego i jednostek handlowych będzie miała charakter odpadów opakowaniowych. Powstawać będą znaczne ilości makulatury opakowaniowej i tworzyw sztucznych. Zgodnie z ustawą o odpadach odpady powstające w wyniku działania jednostek gospodarczych nie są zaliczane do grupy odpadów komunalnych, jednak ich struktura i możliwość wykorzystania gospodarczego stwarzają możliwość przejęcia ich przez Zakład Utylizacji Odpadów.

Proponuje się zatem stworzenie możliwości odbioru odpadów nie będących odpadami komunalnymi z jednostek gospodarczych na określonych zasadach:

W funkcjonowaniu ZUO istotnego znaczenia nabiera pozyskiwanie niektórych frakcji przetwarzalnych (frakcja strukturalna w kompostowaniu odpadów organicznych i osadów ściekowych). Źródłem tego rodzaju frakcji mogą być niektóre zakłady przetwórcze, stąd należy rozpatrzeć możliwość odbiory tego rodzaju odpadów bez pobierania opłat (odpady zielone, trociny, zrębki, gałęzie, itd.)

Do gromadzenia surowców wtórnych w jednostkach gospodarczych proponuje się stosowanie pojemników o pojemności 1100 litrów, które będą mogły być opróżniane za pomocą sprzętu pozostającego w dyspozycji firm komunalnych. Istnieje również możliwość stosowania kontenerów o pojemności 7 - 10 m³, jednak ich stosowanie wiąże się z eksploatacją samochodów samowyładowczych.

W zależności od przyjętego wariantu:

POSTĘPOWANIE Z ODPADAMI PROBLEMOWYMI I NIEBEZPIECZNYMI

W strumieniu odpadów komunalnych znajdują się pewne rodzaje odpadów, które ze względu na swoje pochodzenie, skład chemiczny, inne właściwości i okoliczności stwarzają zagrożenie dla środowiska. Są to tzw. odpady problemowe, których krótką charakterystykę podano w rozdziale I niniejszego opracowania.

Do odpadów problemowych zaliczamy następujące rodzaje odpadów powstające w gospodarstwach domowych:

Część z tych odpadów została w obowiązującej klasyfikacji odpadów zaliczona do grupy odpadów niebezpiecznych (odpady zaznaczone wytłuszczonym drukiem). Pozostałe odpady ze względu na swoje właściwości także stwarzają zagrożenie dla środowiska.

Do odpadów problemowych zaliczyć należy również odpady medyczne pochodzące z placówek służby zdrowia - szpitali, przychodni, gabinetów zabiegowych oraz odpady weterynaryjne.

Odpady problemowe stanowią niewielki odsetek odpadów komunalnych, jednak zwiezione razem na składowisko stanowią koncentrację substancji o znacznym zagrożeniu dla środowiska. Szacuje się, że odpady problemowe stanowią ok. 0,2% masy wszystkich odpadów komunalnych, w związku z czym ich masa na terenie omawianych miast i gmin szacowana jest na ok. 23 tony/rok.

Na omawianym terenie nie prowadzono ewidencji powstających odpadów problemowych. Przyjmując zatem za literaturą (B. Litwin, H. Piotowaska) stwierdzić można, że strumień odpadów niebezpiecznych stanowią przede wszystkim:

Właściwe postępowanie z odpadami problemowymi jest bardzo kłopotliwe z racji ich rozproszenia, jak również szczególnych wymagań co do ich unieszkodliwiania. Najskuteczniejszym sposobem unieszkodliwiania odpadów problemowych jest unieszkodliwianie termiczne, jednak bardzo wysokie koszty odpowiednich instalacji praktycznie uniemożliwiają ich budowę. Dostępnym dla gmin (z punktu widzenia finansowego) sposobem unieszkodliwiania większości z tych odpadów jest ich unieszkodliwianie na składowisku odpadów niebezpiecznych lub budowa na terenie gminy (np. na terenie składowiska odpadów komunalnych) specjalnej kwatery na odpady niebezpieczne (ustawa o odpadach nakazuje odrębne składowanie odpadów niebezpiecznych). Kwatera taka budowana jest głównie dla toksycznych chemikaliów, przy czym określa się jednocześnie sposób ich składowania (np. w beczkach zalanych betonem). Sposób składowania uzależniony jest od technologii budowy kwatery specjalnej.

Na terenie gminnych składowisk funkcjonujących w omawianych miastach i gminach nie ma punktów składowania odpadów problemowych. Istnieje zatem konieczność zorganizowania takich punktów, które w swych zamierzeniach mają służyć okresowemu składowaniu odpadów do momentu ich wywozu na składowisko odpadów niebezpiecznych lub do miejsca ich unieszkodliwiania.

Termiczną utylizację odpadów niebezpiecznych oferuje Zakład Utylizacji Odpadów Sp. z o.o., ul. Sulańska 11, 62-510 Konin (tel. 0-63 247-48-06) oraz LOBBE Dąbrowa Górnicza Sp. z o.o. w Dąbrowie Górniczej (tel. 0-32 7955398).

Selektywna zbiórka odpadów problemowych

Poszczególne rodzaje odpadów problemowych mogą być w skuteczny sposób zagospodarowywane lub unieszkodliwiane. Wymaga to jednak zorganizowania systemu selektywnego gromadzenia tych odpadów w wyznaczonych punktach - Zbiornicach Odpadów Problemowych. Założenia funkcjonalne zbiornicy odpadów problemowych są następujące:

Punkty Gromadzenia Odpadów Problemowych (PGOP) mogą mieć charakter wydzielonego, ogrodzonego terenu, odpowiednio zabezpieczonego i wyposażonego w zestaw niezbędnych pojemników. Mniejsze PGOP mogą stanowić tzw. „szafy” przystosowane do gromadzenia odpadów. Wielkość PGOP uzależniona jest przede wszystkim od nasycenia punktami obszaru i częstotliwości odbioru gromadzonych odpadów.

Zebrane selektywnie odpady problemowe kierowane będą do odpowiednich zakładów i przedsiębiorstw zajmujących się ich unieszkodliwianiem.

Zbiornica odpadów problemowych może być wspomagana równoległym systemem zbierania wybranych odpadów problemowych. Dotyczy to m.in. baterii jednorazowych, które mogą być zbierane w miejscach ich sprzedaży, tj. sklepach elektrycznych i elektrotechnicznych oraz szkołach, gdzie są najczęściej używane. Do prowadzenia zbiórki można zastosować specjalne pojemniki z odpowiednimi otworami wrzutowymi, zabezpieczającymi przed wrzucaniem innych odpadów. Oferowane są różne rodzaje pojemników, jednak należy brać pod uwagę ich podstawowe cechy: mały otwór wrzutowy lub kilka otworów dostosowanych do wielkości baterii, zamknięcie pojemnika uniemożliwiające dostęp osób trzecich, niewielkie gabaryty (dobrym rozwiązaniem jest pojemnik stanowiący obudowę dla wymiennego worka na baterie o pojemności maks. 30 litrów).

Zużyte oleje, smary samochodowe oraz akumulatory powinny trafiać do zbiornicy odpadów problemowych lub do specjalistycznych firm zajmujących się ich zbiórką.

Stare, przeterminowane leki zbierać można poprzez sieć punktów gromadzenia w aptekach, lecznicach, szpitalach, itp. Odpady winny być gromadzone w pojemnikach z workiem, który po zapełnieniu zawożony byłby do miejsca unieszkodliwiania.

Uzupełnieniem funkcjonowania Zbiornic Odpadów Problemowych winna być okresowa zbiórka tego rodzaju odpadów. Proponuje się, aby kilka razy w roku w ściśle określonym dniu i godzinach dokonywać zbiórki odpadów problemowych. Wytypowany sprzęt transportowy wyposażony w odpowiednie pojemniki i kontenery dokonuje objazdu trasy przyjmując od mieszkańców wszystkie odpady problemowe. Obowiązują tu zasady postępowania z odpadami jak w punktach gromadzenia odpadów.

Charakter omawianego terenu wskazuje na możliwość istnienia tu znacznej ilości odpadów środków ochrony roślin i opakowań po nich. Z racji złożoności wymienionych tu środków należy zorganizować odbiór tego typu odpadów zarówno poprzez punkty gromadzenia odpadów problemowych jak też okresową ich zbiórkę (szczególnie w okresie wzmożonych prac pielęgnacyjnych). Skład chemiczny tego rodzaju środków uniemożliwia ich utylizację w wielu spalarniach (zawartość rtęci, itd.). Termiczną utylizację tego rodzaju odpadów oferuje LOBBE Dąbrowa Górnicza Sp. z o.o. (tel. 0-32 7955398).

Odebrane w ten sposób odpady składowane są w Punkcie Gromadzenia Odpadów Problemowych na terenie Zakładu Utylizacji Odpadów, gdzie są segregowane i przygotowywane do utylizacji lub unieszkodliwienia.

Możliwości zagospodarowania zebranych odpadów problemowych

Zebrane w zbiornicy odpady problemowe powinny być przekazane do odpowiednich zakładów i przedsiębiorstw zajmujących się ich unieszkodliwianiem. Poniżej przedstawiono kilka firm zajmujących się odbiorem i zagospodarowywaniem poszczególnych odpadów problemowych.

Farby, kleje itp.

Przedsiębiorstwo ECO-SPAL Sp. z o.o. -Wrocław (tel. 0-71 72-43-64).

WASTROL Sp. z o.o. - Poznań (tel. 0-61 874-10-07).

Rozpuszczalniki

LOBBE Dąbrowa Górnicza Sp. z o.o. - Dąbrowa Górnicza (tel. 0-32 795-53-98)

PPH Polskie Odczynniki Chemiczne S.A. - Gliwice (tel. 0-32 31-20-81)

WASTROL Sp. z o.o. Poznań (tel. 0-61 874-10-07)

Odczynniki fotograficzne

MEFILEX s.c. - Michałowice k/Krakowa (tel. 0-12 284-12-92)

Pestycydy

Przedsiębiorstwo ECO-SPAL Sp. z o.o. -Wrocław (tel. 0-71 72-43-64)

Baterie, akumulatory

LOBBE Dąbrowa Górnicza Sp. z o.o. - Dąbrowa Górnicza (tel. 0-32 795-53-98)

BATER-AKUMULATORY - Tarnowo Podgórne (tel. 0-61 814-70-53)

Zakłady Górniczo-Hutnicze „Orzeł Biały” S.A. - Bytom (tel. 0-32 81-34-81)

Lampy fluorescencyjne

WASTROL Sp. z o.o. - Poznań (tel. 0-61 874-10-07)

HYDROBUDOWA-ŚLĄSK S.A. - (tel. 0-32 226-04-96)

Pozostałe odpady winny być unieszkodliwiane na składowisku odpadów przemysłowych i niebezpiecznych. Najskuteczniejszym sposobem unieszkodliwiania tego rodzaju odpadów jest ich termiczna utylizacja.

Odpady problemowe i niebezpieczne z zakładów opieki zdrowotnej

Ustawa o odpadach, odpady pochodzące z zakładów opieki zdrowotnej zalicza do grupy odpadów komunalnych, z wyłączeniem odpadów medycznych zaliczanych do odpadów niebezpiecznych. Taka definicja nakłada obowiązek zagospodarowania grupy odpadów komunalnych przez gminę.

Jednocześnie jednak klasyfikacja odpadów wyróżnia odrębną grupę nr 18 - odpady z działalności służb medycznych i weterynaryjnych oraz związanych z nimi badań. Poza tym w przypadku odpadów niebezpiecznych konieczne jest uzyskanie od starosty zezwolenia na prowadzenie działalności, w ramach której powstają odpady niebezpieczne. Zezwolenie takie wydaje się po zasięgnięciu opinii wójta, burmistrza lub prezydenta miasta oraz państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego. Powyższa sytuacja powoduje, że kwestia odpadów powstających na terenie zakładów opieki zdrowotnej jest bardzo złożona. Z jednej strony część zakładów (szpitale) powinna uzyskać zezwolenia, inne natomiast powinny być obsługiwane przez gminny system gromadzenia i wywozu odpadów komunalnych.

Na terenie omawianych miast i gmin, według uzyskanych informacji, funkcjonują szpitale i przychodnie lekarskie oraz gabinety zabiegowe i weterynaryjne.

Aby możliwe było wyodrębnienie odpadów z zakładów opieki zdrowotnej ze strumienia odpadów komunalnych konieczne jest opracowanie dla poszczególnych zakładów opieki zdrowotnej kompleksowych programów gospodarki odpadami. W programach tych powinny być określone m.in.:

Wykonanie takich programów pozwoli na stopniowe wprowadzanie selektywnego gromadzenia odpadów na terenie jednostek służby zdrowia i odpowiednie unieszkodliwianie poszczególnych rodzajów odpadów.

W programach powinno przewidzieć się różne warianty unieszkodliwiania: od systemu utylizacji termicznej, poprzez system sterylizacji odpadów po deponowanie niektórych rodzajów odpadów na składowisku. Należy także szczegółowo opracować system gromadzenia i transportu poszczególnych rodzajów odpadów w celu uniknięcia zagrożenia dla zdrowia ludzi i dla środowiska.

Opracowanie programów gospodarki odpadami z zakładów opieki zdrowotnej wymaga ścisłego współdziałania tych zakładów z przedstawicielami samorządu gminnego i powiatowego.

Zgodnie z uzyskanymi informacjami odpady szpitalne unieszkodliwiane są w spalarni szpitalnej w Białymstoku. Brak jest jednak potwierdzenia unieszkodliwiania odpadów medycznych również z przychodni lekarskich, gabinetów zabiegowych i punktów weterynaryjnych. Fakt ten wymaga sprawdzenia i poczynienia odpowiednich działań dla zgodnej z ochroną środowiska utylizacji tych odpadów.

Odpady niebezpieczne z innych źródeł

Największym źródłem odpadów niebezpiecznych trafiających do strumienia odpadów komunalnych są działy gospodarki i to zarówno przemysł, jak i rolnictwo. Z działów tych do odpadów komunalnych przedostają się często odpady o właściwościach toksycznych, łatwopalnych, żrących i zakaźnych (nie mówiąc o wybuchowych adioaktywnych). Wprawdzie w świetle obowiązujących przepisów prawnych obowiązek odpowiedniego postępowania i unieszkodliwiania odpadów ciąży na ich “wytwórcy”, czyli w tym przypadku na jednostce organizacyjnej prowadzącej działalność, w wyniku której powstały odpady (Art. 54 ustawy o ochronie i kształtowaniu środowiska, art. 10 ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o odpadach), jednak przepisy ustawy o odpadach i ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach rozciągają częściowo odpowiedzialność za te odpady również na organ gminy. Odpowiedzialność ta wynika z obowiązku zapewnienia warunków niezbędnych dla ochrony środowiska przed wszelkimi rodzajami odpadów oraz z obowiązku współpracy z organami administracji rządowej w organizowaniu gospodarki odpadami niebezpiecznymi wydzielonymi z odpadów komunalnych.

Zgodnie z postanowieniami ustawy o odpadach prowadzenie działalności, w wyniku której powstają odpady niebezpieczne lub inne niż niebezpieczne, lecz w ilościach pow. 1 tysiąca ton rocznie, wymaga zezwolenia starosty po zasięgnięciu opinii wójta, burmistrza lub prezydenta miasta oraz państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego. Ustawa ta wiele miejsca poświęca problemowi odpadów niebezpiecznych regulując dość szczegółowo zasady postępowania z nimi, zobowiązując m.in. producenta i dystrybutora substancji niebezpiecznych do odbioru substancji przeterminowanych i opakowań po nich.

Podstawą do odpowiedniej klasyfikacji odpadów jest wykaz odpadów niebezpiecznych stanowiący załącznik nr 2 do Rozporządzenia Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 24 grudnia 1997 r. w sprawie klasyfikacji odpadów (Dz. U. Nr 162, poz. 1135).

Z informacji uzyskanych w urzędach miast i gmin wynika, że odpady powstające w zakładach przemysłowych i rzemieślniczych działających na tym terenie są utylizowane przez wytwórców lub firmy komunalne. Oznaczać to może, że na składowisko odpadów komunalnych trafiają zarówno odpady podobne do komunalnych jak też odpady inne (w tym problemowe i niebezpieczne). Brak jest odrębnego systemu gospodarki odpadami powstającymi w przemyśle i rzemiośle. W tej sytuacji zadaniem miast i gmin jest kontrola przestrzegania programów gospodarki odpadami w zakładach oraz zapobieganie składowania odpadów innych niż komunalne razem z odpadami komunalnymi. W przypadku objęcia komunalnym systemem gospodarki odpadami zakładów rzemieślniczych należy stworzyć możliwość odbioru odpadów komunalnych gromadzonych selektywnie oraz odrębny system odbioru odpadów innych niż komunalne. W tej sytuacji niezbędne będzie unieszkodliwienie tych odpadów (np. unieszkodliwienie termiczne, składowanie na składowisku odpadów niebezpiecznych) przez miasto lub gminę.

ORGANIZACJA SYSTEMU ZBIÓRKI ODPADÓW KOMUNALNYCH

Zaproponowany system selektywnej zbiórki odpadów komunalnych na terenie miast i gmin Doliny Biebrzy wymaga stworzenia jego ram organizacyjnych. Wiąże się to z koniecznością zagwarantowania spójności wszystkich jego elementów, tj.: gromadzenie odpadów, ich transport do Zakładu Utylizacji Odpadów Komunalnych oraz funkcjonowanie Zakładu.

Odbiorem odpadów z terenu miast i gmin zajmują się koncesjonowane firmy wywozowe o różnym statucie organizacyjno - prawnym. Wprowadzenie systemu selektywnej zbiórki odpadów wymagać będzie nakreślenia form organizacyjnych całego systemu.

Dotychczasowy system zbiórki odpadów wiązał się z odbiorem i transportem odpadów gromadzonych w pojedynczych pojemnikach, zbiorczych kontenerach zamkniętych i workach foliowych. Wprowadzenie systemu selektywnej zbiórki surowców wtórnych z podziałem na poszczególne ich rodzaje nakłada na firmy komunalne obowiązek odrębnego traktowania poszczególnych rodzajów odpadów.

Istnieje możliwość budowy systemu zbiórki odpadów jako:

Zdecentralizowany system zbiórki odpadów komunalnych

Zakłada się, że odbiorem odpadów z terenu miast i gmin zajmować się będą dotychczas funkcjonujące firmy komunalne. Zmianom ulegnie jednak system odbioru i transportu zgromadzonych odpadów:

Zgodnie z powyższymi wymogami firmy komunalne dokonujące zbiórki selektywnie gromadzonych odpadów i surowców wtórnych winny kontrolować jakość odbieranego materiału. Znaczne zanieczyszczenie surowców wtórnych uniemożliwia ich przetworzenie lub zwiększa koszty operacji. Konieczne jest zatem dokonywanie kontroli jakości odbieranych surowców co wiąże się z zaliczeniem ich do grupy surowców czystych, nieznacznie zanieczyszczonych lub wręcz do odpadów zmieszanych.

Konieczność wykonywania przez firmy komunalne zwiększonej ilości kursów zmniejszy ich zyskowność. Czynnikiem poprawiającym kondycję firm jest stosowany najczęściej odbiór wszystkich odpadów jako odpadów zmieszanych. Pozwala to na przyjęcie wszystkich frakcji odpadów przy zmniejszonej liczbie kursów za podwyższoną opłatę. Ponadto odpady zebrane z terenu gmin kierowane będą na inne składowiska nie prowadzące kontroli składowanych odpadów zamiast do ZUOK. W celu uniknięcia takich uchybień proponuje się powierzenie zbiórki selektywnie gromadzonych surowców wtórnych jednej firmie komunalnej.

System uzupełniający oparty na pojemnikach rozstawionych na terenie miast winien pozostawać w gestii miasta. Specyfika systemu powoduje, że nie jest możliwe określenie adresata kosztów ponoszonych w wyniku jego obsługi. Zadania te winien zatem wykonywać podmiot finansowany przez miasto. Z uwagi na fakt, że działające na terenie gmin firmy komunalne są firmami prywatnymi, obsługę systemu uzupełniającego należy powierzyć jednej z nich, zaś kosztami obciążyć gminę.

Proponowany system selektywnej zbiórki odpadów organicznych w rejonach zabudowy jednorodzinnej ma również cechy systemu „donoszenia” (jak system uzupełniający selektywnej zbiórki surowców wtórnych), w związku z czym jego obsługa winna również należeć do zadań gminy.

Na terenie miasta utworzony zostanie również system odbioru odpadów problemowych oraz system odbioru odpadów wielkogabarytowych. Obydwa systemy nie przystają do działalności firm komunalnych, stąd ich obsługa winna należeć do gmin.

Koordynacja funkcjonowania zdecentralizowanego systemu selektywnej zbiórki odpadów komunalnych

Zgodnie z przyjętym modelem gospodarki odpadami komunalnymi odpady z terenu gmin winny trafiać do Zakładu Utylizacji Odpadów Komunalnych. Stanowić on będzie element systemu i dokonywać będzie:

Tak rozumiane zadania ZUOK wymagać będą dopływu odpowiedniej jakości materiału. Niezbędna jest zatem koordynacja wszystkich działań związanych z systemem zbiórki, transportu i przetwarzania odpadów, którą winno powierzyć się Zakładowi Utylizacji Odpadów Komunalnych.

Funkcja koordynacji funkcjonowania systemu polegać będzie na:

Zakłada się, że zgodnie z modelem funkcjonowania systemu gospodarki odpadami do Zakładu Utylizacji Odpadów Komunalnych winny trafiać odpady komunalne z terenu wszystkich gmin. Dostarczane odpady winny odpowiadać wymogom stawianym przez ZUOK:

Tak postawione wymogi technologiczne będą miały poważny wpływ na wysokość opłat ponoszonych przez firmy komunalne za dostarczone do utylizacji i unieszkodliwienia odpady. Należy zatem prowadzić stałą kontrolę kosztów funkcjonowania ZUOK przenosząc jej wyniki na ustalane ceny.

Zdecentralizowany system selektywnej zbiórki odpadów komunalnych pozwala na realizację założeń „wolnego rynku”. Gwarantuje on możliwość wyboru usługobiorcy i wolną konkurencję pomiędzy firmami komunalnymi. Z drugiej jednak strony ograniczone możliwości ustalania cen za świadczone usługi przez firmy komunalne stwarzają potencjalne niebezpieczeństwo odstępstw od przyjętych założeń systemu w celu poprawy kondycji finansowej. Odstępstwa te w znacznym stopniu wpływać będą na funkcjonowanie pozostałych elementów systemu, a tym samym na realizację celów postawionych przed całym systemem gospodarki odpadami.

Scentralizowany system zbiórki odpadów komunalnych

System scentralizowany zbiórki odpadów komunalnych zakłada realizację wszystkich zadań związanych ze zbiórką i zagospodarowaniem odpadów i surowców wtórnych przez jedną firmę komunalną.

Zgodnie z przyjętym założeniem firma komunalna:

Proponuje się, aby stworzona firma komunalna stanowiła spółkę wszystkich gmin co pozwoli na prowadzenie przez te samorządy nadzoru nad jej działalnością.

Powierzenie wszystkich zadań jednej firmie komunalnej pozwoli na:

Tak zorganizowana firma komunalna, skupiająca w swej organizacji wszystkie elementy systemu zainteresowana będzie prawidłowym ich funkcjonowaniem, gdyż niedoskonałość któregoś z elementów rzutować będzie na jej kondycję finansową. Pozyskiwane środki z opłat, sprzedaży surowców wtórnych, kompostu i źródeł energii mogą być rozdysponowane zgodnie z potrzebami na co pozwala globalne rozliczenie efektów. Funkcjonowanie jednej administracji firmy, serwisu i systemu nadzoru zmniejsza koszty funkcjonowania, co w zestawieniu z dochodami gwarantować może samofinansowanie całego systemu gospodarki odpadami.

Finansowanie systemu zbiórki odpadów

Budowa i funkcjonowanie systemu gospodarki odpadami komunalnymi wiąże się z ponoszeniem określonych kosztów. Koszty te mogą być:

Art. 5 ust.1 pkt 3 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach zobowiązuje właścicieli nieruchomości do usuwania i unieszkodliwiania odpadów z terenu posesji. W przeważającej mierze zadania te spełniają firmy komunalne, które za swe usługi pobierają opłaty. Wielkość tej opłaty uzależniona jest od wielu czynników wchodzących w jej skład. Czynniki te to przede wszystkim:

W zależności od przyjętego wariantu finansowania systemu selektywnej zbiórki odpadów komunalnych istnieje możliwość:

Najwyższy udział w kosztach funkcjonowania systemu gospodarki odpadami komunalnymi mają koszty unieszkodliwiania odpadów. W przypadku Gmin Doliny Biebrzy koszty te związane będą z funkcjonowaniem Zakładu Utylizacji Odpadów. W pierwszym okresie funkcjonowania ZUO koszty te będą wysokie z uwagi na konieczność spłaty zaciągniętych kredytów i koszty amortyzacji urządzeń. Dla ich wielkości dużego znaczenia nabiera potencjalny zysk możliwy do uzyskania ze sprzedaży surowców wtórnych i kompostu. Istotnego znaczenia nabiera zatem dążność do odzyskiwania maksymalnej ilości surowców wtórnych i odpadów organicznych do przetworzenia a tym samym do zmniejszenia jednostkowych kosztów utylizacji jednej tony odpadów.

Przyjmując zatem pod uwagę powyższe zależności stwierdzić należy, że przyjęty wariant finansowania systemu będzie odgrywał istotną rolę w kształtowaniu cen za usługi komunalne na terenie gmin. W przypadku wyboru wariantu samofinansowania koszty zbiórki odpadów wzrosnąć mogą nawet kilkakrotnie. Spowodować to może poszukiwanie innych sposobów pozbywania się odpadów (dzikie wysypiska, spalanie , itp.) co w efekcie wpłynąć może na zmniejszenie wykorzystania mocy przerobowych ZUO.

Ceny zbiórki odpadów winny:

Uwzględniając wszystkie czynniki w przeliczeniu na 1 tonę odpadów, opłata za ich wywóz, utylizację i składowanie winna wynosić:

gdzie:

O_w - opłata za wywóz, utylizację i składowanie 1 m³ odpadów zmieszanych;

K_s - koszty składowania odpadów;

K_fz - koszty funkcjonowania zakładu komunalnego;

K_k - koszty funkcjonowania kompostowni;

K_u - koszty funkcjonowania zakładu recyklingu;

Z_s - zysk uzyskany ze sprzedaży surowców wtórnych, kompostu i źródeł energii;

I_o - ilość odpadów do zagospodarowania w ciągu roku w tonach.

Powyższy wzór stanowić może podstawę naliczenia stawek za odbiór i utylizację odpadów komunalnych w wariancie samofinasowania się systemu.

Zgodnie z art. 6 ust.6 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach za selektywnie gromadzone odpady komunalne winny być pobierane niższe stawki jak za odpady zmieszane.

Proponuje się:

Ustalone zasady naliczania stawek za odbiór odpadów winny być jasno sprecyzowane i podane do wiadomości użytkownikom systemu. Wytwarzający odpady winien znać powody wzrostu opłat w przypadku gromadzenia zanieczyszczonych surowców wtórnych oraz przeprowadzić kalkulację opłacalności segregacji odpadów na żądane frakcje.

Gwałtowny wzrost stawek za odbiór i unieszkodliwianie odpadów stanowić może poważną przeszkodę w przebudowie i akceptacji społecznej systemu selektywnej zbiórki odpadów. Zmniejszenie tych obciążeń jest możliwe poprzez dotowanie systemu przez gminy.

System dotacji winien w pierwszym rzędzie dotyczyć spłaty zaciągniętych kredytów na budowę ZUO. W początkowym okresie funkcjonowania systemu dopłatami winna być objęta również działalność związana z odbiorem surowców wtórnych i ich przygotowaniem do sprzedaży.

Prawidłowo funkcjonujący system opłat jest czynnikiem kształtującym system selektywnej zbiórki odpadów. Może on przyspieszać lub opóźniać wprowadzanie systemu, a nawet prowadzić do poważnych trudności w jego wprowadzaniu i funkcjonowaniu. Stawki opłat za zbiórkę i unieszkodliwianie odpadów winny być tak skalkulowane, aby uzasadniały segregację odpadów „u źródła” i funkcjonowanie całego systemu.

W systemie samofinansującym opłata za surowce wtórne oddane do ZUOK winny zawierać koszt ich segregacji wtórnej i składowania odpadów balastowych. W tej sytuacji koszt unieszkodliwiania odpadów zmieszanych na składowisku winien być wyższy od stawek za odbiór surowców wtórnych co wpłynie na nieopłacalność utylizacji odpadów poprzez ich składowanie.

Z powyższych propozycji wynika, że kumulowanie dochodów daje większe możliwości samofinansowania systemu. Proces ten jest łatwiejszy w systemie scentralizowanym.

Organizacja firmy komunalnej w systemie scentralizowanym

Zgodnie z założeniami zawartymi w pkt 9.2. firma komunalna winna mieć formę spółki Gmin wchodzących w skład Związku. Uzyskanie osobowości prawnej przez tę firmę pozwoli na podejmowanie przez nią niezbędnych dla funkcjonowania systemu działań organizacyjnych i finansowych.

Powierzenie firmie wszystkich zadań wymaga wyposażenia jej również w niezbędny sprzęt do zbiórki, przetwarzania i zagospodarowywania odpadów i surowców wtórnych.

System zbiórki odpadów komunalnych na terenie gmin: Dąbrowa Białostocka, Goniądz, Jaświły, Lipsk, Mońki, Nowy Dwór, Radziłów, Suchowola, Sztabin i Trzcianne wymaga dokonania wielokrotnego odbioru odpadów i surowców wtórnych. Wiąże się to z koniecznością wykonania określonej ilości kursów w ciągu roku. Ilość wykonywanych kursów uzależniona jest od pojemności śmieciarki przeznaczonej do realizacji zadań. Funkcjonujące na tym terenie firmy dysponują sprzętem o różnej pojemności.

Z przeprowadzonych wyliczeń wynika, że zlokalizowane na terenie gmin pojemniki do zbiórki odpadów komunalnych będą opróżniane łącznie:

W WARIANCIE A:

pojemniki 1100 litrowe - 27 707 razy w roku

pojemniki 110 litrowe - 81 620 razy w roku

W WARIANCIE B:

pojemniki 1100 litrowe - 12 611 razy w roku

pojemniki 110 litrowe - 264 416 razy w roku

Przyjmując do analizy śmieciarkę o dużej pojemności i wielokrotnym zagęszczeniu (17,5 m³, zagęszczanie 1:4) konieczne byłoby wykonanie ok.:

W WARIANCIE A - 532 kursy śmieciarki na rok

W WARIANCIE B - 621 kursów śmieciarki na rok

Różnorodność obsługiwanego terenu i związane z tym możliwości wykonania kursów obciążają tego typu śmieciarkę przez ok. 355 dni w roku w wariancie A i ok. 414 dni w roku w wariancie B.

Uwzględniając roczne możliwości obciążenia śmieciarki na poziomie ok. 250 dni w roku (odliczając dni wolne od pracy oraz niezbędne konserwacje i zwolnienia losowe) firma komunalna winna być wyposażona w dwie śmieciarki o wymienionych powyżej parametrach.

Wprowadzenie systemu odzysku selektywnie gromadzonych surowców wtórnych i odpadów organicznych spowoduje zwiększenie zapotrzebowania na sprzęt transportowy o kolejne trzy śmieciarki bezpylne o określonych wyżej parametrach. Proponuje się wyposażenie firmy w śmieciarki bezpylne z zagęszczaniem liniowym typu MIDI o pojemności 17,5 m³ firmy EKO CEL Polska na podwoziu samochodu Scania lub Volvo. Koszt zakupu śmieciarki określa się na ok. 470 000,00 zł. Łącznie więc zakup śmieciarek wyniesie docelowo ok. 2 350 000 zł.

HARMONOGRAM WDRAŻANIA SYSTEMU SELEKTYWNEJ ZBIÓRKI ODPADÓW KOMUNALNYCH

W rozdziale poprzednim przedstawiono system segregacji odpadów komunalnych proponowany dla gmin Doliny Biebrzy. Jego wprowadzenie może napotkać trudności konieczne do pokonania. Jedną z nich jest poziom świadomości ekologicznej społeczeństwa, inną możliwości wprowadzenia systemu na terenie wszystkich gmin. Z uwagi na fakt konieczności poniesienia znacznych kosztów finansowych oraz ograniczoność dotychczasowej selektywnej zbiórki odpadów zasadne jest wprowadzanie systemu etapami.

Zasady wprowadzania systemu selektywnej zbiórki odpadów

Modyfikacja systemu selektywnej zbiórki odpadów komunalnych podyktowana jest koniecznością współpracy z Zakładem Utylizacji Odpadów. ZUO posiadać będzie określoną technologię przetwarzania odzyskanych surowców wtórnych (sortowanie, kompostowanie, odzysk energii), wobec czego system zbiórki odpadów musi gwarantować odpowiedni dopływ materiału do jego funkcjonowania.

Uruchomienie Zakładu Utylizacji Odpadów winno wiązać się z osiągnięciem określonych wyników w ramach systemu zbiórki odpadów. Proces wdrażania systemu jest procesem długotrwałym, stąd wskazane jest rozpoczęcie tego procesu przed rozpoczęciem działalności ZUO, a szczególnie przed rozpoczęciem działalności Zakładu Recyklingu (sortowni).

Wprowadzanie systemu selektywnej zbiórki odpadów przebiegać powinno według poniższego harmonogramu:

ETAP I: wprowadzenie systemu zbiórki odpadów zmieszanych na terenach miast i wsi gminnych - organizacja firmy komunalnej

Na terenie omawianych miast i gmin nie funkcjonuje zorganizowany system zbiórki odpadów komunalnych. Ma on charakter cząstkowy realizowany przez różnorodne firmy przy pomocy różnorodnego sprzętu. Priorytetowym zadaniem tworzenia systemu selektywnej zbiórki odpadów jest zorganizowanie systemu zbiórki odpadów komunalnych. Zakłada się, że system ten winien być wprowadzany przede wszystkim w miastach i wsiach gminnych, a szczególnie w rejonach zabudowy zwartej. Wiązać się to będzie z zakupem niezbędnej ilości pojemników i worków foliowych oraz śmieciarki bezpylnej z zagęszczaniem liniowym.

Równocześnie z wprowadzaniem systemu należy powołać firmę komunalną stanowiącą spółkę gmin wyposażając ją w uprawnienia do zorganizowania całego systemu gospodarki odpadami. Początkowo sprzęt transportowy firmy stanowić będą śmieciarki będące na wyposażeniu istniejących miejskich firm komunalnych wniesione aportem.

Przewiduje się, że realizacja założeń etapu I trwać będzie ok. 2 lat.

Od początku działań związanych z wdrażaniem systemu zbiórki odpadów konieczne jest stworzenie systemu zbiórki odpadów niebezpiecznych, który winien być doskonalony przez cały okres budowy systemu.

ETAP II: organizacja systemu zbiórki odpadów zmieszanych na terenach otwartych gminy, wprowadzenie selektywnej zbiórki szkła i tworzyw sztucznych na terenie miast i wsi gminnych; odbiór odpadów zielonych

Po zorganizowaniu firmy komunalnej i stworzeniu systemu zbiórki odpadów zmieszanych na terenach miast i wsi gminnych należy wdrażać system zbiórki odpadów zmieszanych na pozostałym obszarze gmin według przyjętego wariantu. Wprowadzenie tego elementu systemu zakończy proces tworzenia systemu zbiórki odpadów komunalnych zmieszanych na obszarze wszystkich miast i gmin.

Równocześnie z tworzeniem systemu zbiórki odpadów zmieszanych w rejonach otwartych gmin proponuje się wprowadzić selektywną zbiórkę szkła i tworzyw sztucznych. Wymienione surowce wtórną są łatwe do przygotowania do zbycia bez konieczności budowy sortowni. Wiązać się to będzie z zakupem niezbędnej ilości pojemników specjalistycznych o pojemności 1100 i 360 litrów oraz wymaganej ilości worków foliowych. Zakup pojemników i worków foliowych uzależniony będzie od przyjętego do realizacji wariantu systemu.

Wprowadzanie selektywnej zbiórki szkła, jako pierwszego elementu całego systemu selektywnej zbiórki odpadów, poprzedzone winno być ożywioną działalnością informacyjną i edukacyjną. Przewiduje się, że w początkowym okresie funkcjonowania systemu selektywnej zbiórki odpadów czystość zebranych surowców pozwoli na ich zbycie bez konieczności podczyszczania. Konieczny będzie też zakup drugiej śmieciarki bezpylnej.

Wraz z uruchomieniem kompostowni odpadów zielonych należy rozpocząć zbiórkę odpadów zielonych (trawa, liście, gałęzie, słoma, itd.) z gospodarstw domowych wyrażających chęć uczestniczenia w systemie. Zakłada się, że zbiórka tej frakcji odpadów odbywać się będzie okresowo przy użyciu worków papierowych lub biodegradowalnych. W pierwszym rzędzie system winien obejmować gospodarstwa domowe zlokalizowane w pobliżu uruchamianej kompostowni i rozszerzane do granic rejonu obsługiwanego przez tę kompostownię.

Wprowadzanie systemu zbiórki odpadów zmieszanych oraz stworzenie systemu zbiórki szkła i tworzyw sztucznych trwać winno ok. 2 lat.

ETAP III: wprowadzanie systemu selektywnej zbiórki szkła i tworzyw sztucznych w rejonach otwartych gmin

Po zakończeniu tworzenia systemu zbiórki odpadów zmieszanych na terenie wszystkich miast i gmin oraz stworzeniu systemu selektywnej zbiórki szkła i tworzyw sztucznych na terenie miast i wsi gminnych należy wdrożyć system zbiórki tych frakcji surowców wtórnych na pozostałym obszarze gmin. Wymagać to będzie zakupu pojemników specjalistycznych i worków foliowych w zależności od przyjętego wariantu systemu.

W tym etapie wdrażania systemu możliwy jest odbiór makulatury z rejonów objętych obsługą istniejącej kompostowni. Mała stosunkowo ilość makulatury umożliwi jej podczyszczanie ręczne. Balast pozostały po segregacji makulatury może być kierowany do kompostowania.

Zakłada się, zakończenie prac przewidzianych w etapie II winno zostać zakończone w ciągu jednego roku.

ETAP IV: wdrożenie systemu selektywnej zbiórki makulatury i odpadów organicznych

Wraz z rozpoczęciem budowy kompostowni i sortowni odpadów rozpoczęte winno być wdrażanie systemu zbiórki makulatury i odpadów organicznych na pozostałym obszarze miast i gmin. W pierwszym rzędzie zbiórką makulatury winny być objęte rejony zabudowy zwartej. Zbiórkę odpadów zielonych winno się rozpocząć od gospodarstw domowych wyrażających chęć uczestniczenia w systemie.

Uruchomienie kompostowni i sortowni odpadów winno zapoczątkować wdrażanie systemu zbiórki makulatury na pozostałych obszarach miast i gmin oraz wdrażanie systemu zbiórki odpadów organicznych. Wiązać się to będzie z koniecznością zakupu pojemników specjalistycznych i worków foliowych oraz pojemników typu kompostowego. W zależności od możliwości finansowych oraz zainteresowania systemem konieczne będzie tworzenie punktów gromadzenia odpadów organicznych w rejonach zabudowy wielorodzinnej i jednorodzinnej.

Rozwój systemu zbiórki odpadów stworzy konieczność zakupu śmieciarek do zbiórki selektywnie gromadzonych surowców wtórnych oraz śmieciarki bębnowej do zbiórki odpadów zielonych i organicznych.

ETAP V: zbiórka innych frakcji surowców wtórnych

Rozwój gospodarki odpadami komunalnymi w mieście oraz wprowadzanie nowych technik i technologii wiązać się może z możliwością zagospodarowania innych selektywnie gromadzonych surowców wtórnych. Zapotrzebowanie na tekstylia związane z produkcją paliwa przemysłowego czy zmiany w technologii segregacji szkła wiązać się mogą z rozbudową systemu zbiórki i koniecznością dostawienia kolejnych pojemników, np. na tekstylia, szkło białe, itd.

Wprowadzenie tak rozbudowanego systemu selektywnej zbiórki odpadów uzależniony jest od możliwości zbytu surowców wtórnych, możliwości przetwarzania innych frakcji odpadów w ZUOK oraz zapotrzebowania społecznego. Taki system segregacji winien mieć odniesienia do możliwości funkcjonowania ZUOK. Budowa kolejnych elementów funkcjonalnych zakładu stać się winna podstawą do wprowadzenia zbiórki określonej frakcji odpadów.

Wprowadzenie systemu selektywnej zbiórki odpadów winno być połączone z ożywioną działalnością edukacyjną. Rangę przedsięwzięcia podkreślać będzie również systematyczny odbiór poszczególnych rodzajów odpadów i surowców wtórnych przez firmy wywozowe. Niezależnie od efektów zbiórki (zanieczyszczenie odpadów i surowców) należy bezwzględnie przestrzegać zasady odbioru wyłącznie jednego rodzaju odpadów i surowców wtórnych. Takie postępowanie pozwoli na stałą kontrolę odpadów i reagowanie na wynikające problemy.

Budowa systemu selektywnej zbiórki odpadów jest procesem ciągłym polegającym zarówno na wprowadzaniu nowych form i technik jak też rozszerzaniu zakresu zbiórki. Stałym elementem tego procesu jest prowadzona sukcesywnie działalność informacyjno-edukacyjna, której celem jest przygotowanie, przekonanie i agitowanie społeczeństwa do rozdziału wytwarzanych przez nie odpadów na poszczególne frakcje oraz gromadzenie ich w określony sposób.

Nakreślone etapy wdrażania systemu zbiórki odpadów nie stanowią sztywnej konstrukcji czasowej. Mogą one ulec skróceniu lub wydłużeniu z uwagi na konieczność pozyskania niezbędnych funduszy. Zmiany w harmonogramie spowodowane być mogą wahaniami w realizacji budowy Zakładu Utylizacji Odpadów Komunalnych do którego dostosowywany jest system zbiórki.

Wdrażanie systemu selektywnej zbiórki odpadów komunalnych przewidziane jest na pewien określony czas, stąd kolejność budowy poszczególnych elementów winno przebiegać według określonego harmonogramu.

Harmonogram wdrażania systemu zbiórki odpadów dostosowany winien być do harmonogramu budowy Zakładu Utylizacji Odpadów Komunalnych z uwagi na powstające możliwości zagospodarowania zebranych surowców wtórnych i odpadów przetwarzalnych.

Zakłada się, że wprowadzaniu systemu zbiórki towarzyszyć będzie ożywiona działalność informacyjno-edukacyjna, której podstawowym celem będzie przekonanie mieszkańców do sposobów gromadzenia odpadów i wykazanie korzyści z selektywnej zbiórki surowców wtórnych.

W pierwszym okresie tworzenia systemu podstawowym zadaniem jest budowa systemu zbiórki odpadów zmieszanych. Na bazie tego systemu prowadzona będzie budowa systemu selektywnej zbiórki surowców wtórnych.

Wraz z rozpoczęciem budowy systemu konieczne jest wdrażanie selektywnej zbiórki odpadów niebezpiecznych i problemowych. Przez cały okres budowy systemu zbiórka ta winna być doskonalona w celu zwiększenia jej wydajności.

Budowa systemu zbiórki odpadów jest procesem ciągłym wymagającym jego udoskonalania, poprawiania i reagowania na błędy i niedoskonałości.

program edukacyjno - informacyjny

Zintegrowany program działań

Celem działań na rzecz ochrony środowiska w Gminach Doliny Biebrzy jest zapewnienie wszystkim mieszkańcom bezpiecznego, zdrowego środowiska - miejsca zamieszkania. Dbałość o otaczające nas środowisko - miejsca naszego życia powinno być obowiązkiem i potrzebą każdego mieszkańca. Niemożliwe jest skuteczne zarządzanie środowiskiem, będącego w kompetencji miasta czy gminy, bez porozumienia ze społeczeństwem. W wielu działaniach, przede wszystkim związanych z gospodarowaniem odpadami, dobrze przeprowadzona edukacja społeczeństwa, warunkuje efektywność procesów zarządzania i ochrony środowiska.

Edukacja ekologiczna jest dialogiem jaki musi zostać przeprowadzony z mieszkańcami miasta w celu połączenia wszystkich działań na rzecz ochrony środowiska. Musi ona docierać do wszystkich grup społecznych, do dzieci i do dorosłych. Ważne jest znalezienie odpowiednich środków przekazu tak, aby najskuteczniej i najsprawniej móc przekazywać treść i informację ekologiczną. Strategia proekologicznych działań edukacyjnych w mieście jest zintegrowanym programem komunikacji ze społeczeństwem poprzez dostępne środki przekazu.

Edukacja w szkole

Do podstawowych środków przekazu, związanych bezpośrednio z kształceniem, zaliczamy szkoły, gdzie kształtowanie świadomości ekologicznej jest działaniem nieodzownym. Edukacja w szkołach wymaga stworzenia odpowiedniego programu interdyscyplinarnego (skupiającego treści eko-sozologiczne w ramach jednego przedmiotu) lub multidyscyplinarnego (poszczególne zagadnienia omawia się w ramach różnych przedmiotów). Dla szkół podstawowych, gimnazjów i szkół średnich preferowany jest drugi model - multidyscyplinarny. Pozwala on na dotarcie różnymi drogami, poprzez różne przedmioty do ucznia. Niezbędne jest odpowiednie przygotowanie nauczycieli, ich osobiste zrozumienie i zaangażowanie oraz zebranie środków dydaktycznych. Szkoła stanowi doskonałe miejsce do podejmowania różnorodnych działań edukacyjnych jak np. wystawy, konkursy, przedstawienia, akcje, wycieczki itp., które nie tylko mogą doskonale uczyć, ale również bawić i relaksować. Takie też formy są najodpowiedniejsze dla edukacji ekologicznej.

Tak zwane „uczenie się poprzez przeżycie, doświadczenie, odkrycie” przynosi zawsze większe efekty niż czysta wiedza teoretyczna. Ten fakt jest szczególnie ważny w edukacji ekologicznej, której pierwszym celem jest podwyższenie świadomości ekologicznej. Świadomość ekologiczna jest rozumiana tutaj przez zespół informacji i przekonań dotyczących środowiska i jego wpływu na organizmy żywe, (przede wszystkim na człowieka), który ma wpłynąć na ukształtowanie się nowego sposobu życia człowieka, jego działań i zachowań.

Traktowanie edukacji ekologicznej jako jeszcze jednego przedmiotu w szkole, którego nauczanie polega na przekazaniu pewnych treści programowych, z pewnością mija się z celem. O wiele ważniejsze w takim kształceniu jest uwrażliwienie dziecka na zagadnienia związane z ochroną środowiska. Polega ono na zrozumieniu tych zjawisk poprzez odkrycie w nich wartości, czegoś co jest niezbędne dla człowieka. Zadanie to jest tym łatwiejsze, gdyż ekologia nie jest tylko jeszcze jedną dziedziną naukową, ale raczej ustosunkowaniem się człowieka do swojego otoczenia. Jest odkryciem w nim czegoś, co jest niezbędne dla człowieka, wartości związanych z pięknem, dobrem, prawdą. Dlatego tak ważnym elementem edukacji ekologicznej jest zwrócenie uwagi na aspekt emocjonalny, na pobudzenie u dziecka wrażliwości na otaczający świat.

Edukacja dorosłych

Edukacja w szkołach dotyczy wyłącznie uczniów i nauczycieli. O wiele trudniejsze jest znalezienie sposobu kształtowania świadomości ekologicznej wśród dorosłych mieszkańców miast i gmin. Specjalnie organizowane spotkania, wykłady, czy kluby dyskusyjne nie przynoszą, zamierzonych rezultatów. Krąg odbiorców tego typu form edukacyjnych jest bardzo zawężony. Z badań wynika, że na kształtowanie świadomości ekologicznej duży wpływ wywierają media. Przekazują one wiedzę na temat funkcjonowania, znaczenia i zagrożeń przyrody, ale również informują na bieżąco o problemach i działaniach na rzecz ochrony środowiska. Dlatego też współpraca z mediami (prasa lokalna, telewizja, rozgłośnie radiowe ) nie tylko poszerza znacznie krąg edukowanych, ale także przekazuje treści eko-sozologiczne wraz z informacjami o konkretnych działaniach.

Dobrze przeprowadzona edukacja w prasie lokalnej ma na celu rozbudzenie świadomości mieszkańców przejawiającej się w ich konkretnych działaniach związanych z troską o otaczające ich najbliższe środowisko. Ważny jest również wybór odpowiednich treści, położenie szczególnego nacisku na uświadomienie, że pojedyncze zachowania każdego z nas mają wielkie znaczenie w zachowaniu czystości i estetyki całej gminy. Dlatego niezbędna jest tematyka związana z odpadami, recyklingiem, oraz ze znaczeniem przyrody. Treści te nie zaszkodzi przybliżać kilkakrotnie stosując odmienne, interesujące formy przekazu. Edukacja ekologiczna w mediach, przede wszystkim w prasie, jest stosunkowo prosta do przeprowadzenia. Wymaga odpowiedniego przygotowania dziennikarzy. Dodatkowym sposobem może być zakup odpowiednich, specjalnie do tego celu opracowanych pakietów, zawierających gotowe artykuły.

Edukacja ekologiczna może być połączona również z rozrywką mieszkańców gminy. Interesującymi przykładami są organizowane z powodzeniem przeróżne imprezy ekologiczne np.: festyny, wystawy, konkursy, wycieczki, koncerty itp.

Nie należy również zapomnieć o tzw. „akcjach ekologicznych”, najczęściej sezonowych. Stawiają sobie one za cel ochronę przyrody, ostrzegają przed zagrożeniami, uświadamiają szkodliwość niektórych zachowań człowieka.

Poniżej przedstawiono przykłady programów edukacyjnych:

Polityka informacyjna

Wprowadzenie w mieście nowych form gospodarowania odpadami wymaga uzyskania pełnej akceptacji społeczeństwa. Zwiększanie zaangażowania społeczeństwa wymaga odpowiedniej polityki informacyjnej.

W zakresie polityki informacyjnej minimum działań, to:

Działania służb komunalnych a edukacja ekologiczna

Istotnym elementem działań edukacyjnych jest sposób postępowania służb komunalnych z selektywnie gromadzonymi surowcami wtórnymi. Obserwacja pracy służb komunalnych utwierdza społeczeństwo w przekonaniu, że funkcjonowanie systemu służy całej gminie i jest elementem ważnym dla wszystkich jego uczestników.

Duże znaczenie dla edukacji społeczeństwa odgrywa:

Wprowadzenie systemu selektywnej zbiórki odpadów od samego początku wiązać się winno z przykładnym działaniem służb komunalnych. Mieszkańcy muszą widzieć efekt swego działania, zaś firmy komunalne muszą służyć przykładem. Recykling i segregacja odpadów jest nowością dla mieszkańców w postępowaniu z odpadami. Wprowadzenie nawyku segregacji odpadów jest procesem bardzo złożonych i długotrwałym, stąd nie należy zniechęcać się i zbyt szybko rezygnować z rozwoju systemu. Bez względu na początkowe efekty należy prowadzić dalszą działalność.

W oparciu o wyniki, wnioski i zalecenia zawarte w poprzednich rozdziałach opracowany został program strategiczny i plan działania w dziedzinie gospodarki odpadami na terenie związku komunalnego „BIEBRZA”, którego celem jest poprawa sytuacji w zakresie gospodarki odpadami.

Program strategiczny został podzielony na program dla odpadów komunalnych, gdzie główna odpowiedzialność spoczywa na lokalnych władzach samorządowych oraz na program /strategię dla odpadów innych niż komunalne, gdzie wpływ i działania związku gmin są ograniczone.

Okres planistyczny obejmuje lata 2004 - 2014

Planowanie gospodarki odpadami związane jest z długoterminowym planowaniem infrastruktury, dużymi inwestycjami oraz długimi horyzontami czasowymi procesu planowania.

Plan Gospodarki Odpadami został przygotowany na podstawie dogłębnej analizy stanu istniejącego gospodarki odpadami i ujawnionych w toku prac problemów.

Długoterminowy program działań strategicznych określa następujące zagadnienia:

W Planie zaproponowane zostały: długoterminowy i krótkoterminowy program działań strategicznych. Pierwszy zawiera propozycje na okres 9 lat, zaś drugi na okres 4 lat.

Podstawowym zadaniem długoterminowego programu strategicznego jest określenie długoterminowego rozwoju systemu gospodarki odpadami. Program odnosi się do rejonów geograficznych, określonych w planie gospodarki odpadami, a także do polityki i celów wytyczonych przez władze polityczne. Z kolei zadaniem krótkoterminowego programu działań jest określenie celów i zadań, które Związek Gmin winien podjąć w ciągu najbliższych czterech lat. Działania, zawarte w Planie pozwolą osiągnąć cele i wykonać zadania w ramach planowanego systemu gospodarki odpadami.

ZADANIA STRATEGICZNE DO ROKU 2014

Zadania strategiczne do roku 2012 dla związku komunalnego „BIEBRZA” opracowano na podstawie wytycznych zawartych w Planie Gospodarki Odpadami dla Województwa Podlaskiego, Planie Gospodarki Odpadami dla Powiatu Sokólskiego, Augustowskiego i Monieckiego oraz KPGO.